Zdrowa przemiana materii to zespół reakcji biochemicznych, na który każdego dnia masz znaczący wpływ. I choć sam metabolizm różni się u każdego człowieka, to wprowadzenie kilku zmian w stylu życia, może znacząco zwiększyć jego tempo. To zaś przełoży się na odpowiednie spalanie kalorii i zmniejszy ryzyko odkładania się nadmiaru tkanki tłuszczowej.
Co konkretnie możesz zrobić, by cieszyć się zdrową przemianą materii mimo upływających lat?
Czym jest przemiana materii?
Zdrowa przemiana materii, inaczej metabolizm, to reakcje biochemiczne, które nieustannie zachodzą w komórkach Twojego ciała. Dzięki nim z jednej strony możliwe jest pobieranie tłuszczów, białka i węglowodanów, czyli składników odżywczych z przyjmowanych pokarmów. Z drugiej zaś reakcje te doprowadzają do przekształcenia wspomnianych składników w niezbędną do życia i prawidłowej pracy wszystkich narządów energię. W ramach procesów przemiany materii dochodzi też do wydalania produktów ubocznych, które nie nadają się już do wykorzystania.
Bardzo ważny udział w prawidłowym metabolizmie mają witaminy, minerały, enzymy oraz hormony wydzielane przez nadnercza, trzustkę, przysadkę mózgową i tarczycę.
Najważniejsza jest podstawowa przemiana materii, czyli minimalna ilość energii, której Twój organizm potrzebuje, aby podtrzymać podstawowe czynności życiowe w normalnych warunkach. Dzięki temu oddychasz, bije Twoje serce, pracują wszystkie układy, a Twoje ciało ma stałą temperaturę.
Jest też dodatkowa przemiana materii, czyli energia, którą zużywasz między innymi w trakcie różnego rodzaju aktywności sportowych i zawodowych.
Reakcje biochemiczne zachodzące w ramach procesów metabolicznych, dzielą się na:
- anaboliczne — ich celem jest budowanie składników ustrojowych i synteza złożonych związków chemicznych z prostszych cząsteczek (np. glikogenu z glukozy, cukrów z dwutlenku węgla, czy białek z aminokwasów), do czego zużywana jest energia,
- kataboliczne — to proces, w którego trakcie dochodzi do rozkładu substancji złożonych na prostsze związki chemiczne, czemu towarzyszy uwalnianie energii (np. oddychanie tlenowe i beztlenowe).
Zdrowa przemiana materii — co ma na nią wpływ
Na przemianę materii ma wpływ wiele czynników. Jedne z nich są od Ciebie niezależne jak choćby Twój wiek, płeć, czy geny. Więcej jest jednak tych, które możesz regulować i tym samym przyspieszać lub zwalniać przemianę materii. Należy do nich ilość tkanki tłuszczowej i mięśniowej, BMI, dieta i sposób odżywiania, aktywność fizyczna, ogólny stan zdrowia, czy warunki atmosferyczne, w których przebywasz. Dlatego jedni cieszą się szybszą przemianą materii, a inni wolniejszą, co nie pozostaje bez wpływu na ich organizm, w tym wagę ciała.
Ciało ludzkie jest tak skonstruowane, że tempo zachodzących w nim procesów metabolicznych nie jest takie samo przez całe życie. Szybsze jest w dzieciństwie i okresie dorastania, a spowalnia ono w miarę upływu kolejnych lat. Nic więc dziwnego, że nawet bez większych zmian w wielkości porcji jedzenia, może się okazać, że kiedyś bardzo szczupły, dziś coraz trudniej utrzymujesz zdrową wagę ciała.
Zdrowa przemiana materii jest też zależna od hormonów, czego szczególnie doświadczają kobiety. Ważną rolę w przemianie pokarmu w energię pełnią estrogeny, których produkcja wraz z menopauzą spada. Stąd trudniej w starszym wieku utrzymać wymarzoną sylwetkę, a jeszcze większe problemy sprawia pozbycie się nadmiaru tkanki tłuszczowej, której przybywa dużo szybciej, niż w okresie młodości.
Przemiana materii — jak utrzymać ją na właściwym poziomie
Zdrowa przemiana materii to coś, co nie każdemu udaje się osiągnąć bez wprowadzenia do swojego stylu życia pewnych zmian. Zwykle jednak przynoszą one korzyści nie tylko, gdy chodzi o wagę ciała, ale też o inne aspekty Twojego życia.
Co konkretnego możesz zrobić, by nieco przyspieszyć metabolizm i tym samym uchronić się przez odkładaniem zbyt dużej ilości tkanki tłuszczowej?
Na tempo reakcji biochemicznych zachodzących w Twoim organizmie, które związane są z przemianą materii, ma wpływ:
dieta i sposób odżywiania
Najlepsza dieta to taka, która jest dobrze dostosowana do potrzeb Twojego organizmu. W ten sposób dostarczasz nie tylko niezbędne składniki odżywcze w postaci witamin, minerałów oraz makro i mikroelementów, ale też spożywasz odpowiednią do stylu życia ilość kalorii. Poza tym, porcje posiłków powinny się różnić w zależności od dziennego zapotrzebowania na niezbędną do życia i działania energię.
Przeczytaj także: Kiedy i dlaczego warto skorzystać z pomocy dietetyka
Ważna jest też częstotliwość i ilość posiłków w ciągu dnia. Jeśli nie chcesz przytyć, jedz częściej, ale mniejsze porcje. Twój organizm zaprogramowany jest na przetrwanie i jeśli regularnie pojawiać się będzie niezaspokajane od razu uczucie głodu, uruchomi odpowiednie mechanizmy obronne. Tym samym po dłuższej przerwie niejedzenia w ciągu dnia, gdy czujesz ssanie w żołądku i zjesz obfity posiłek, nie przyspieszysz przemiany materii. Wręcz przeciwnie, zacznie ona zwalniać, a część energii gromadzona będzie w postaci tkanki tłuszczowej. Wszystko po to, by zabezpieczyć ciało na wypadek kolejnego braku pożywienia i przedłużającego się odczucia głodu. Jeśli takie postępowanie będzie się powtarzać, Twoja waga może stopniowo się zwiększać.
aktywność fizyczna
To jeden z bardziej sprawdzonych sposobów na przyspieszenie metabolizmu. Przykładem są dzieci, które większość czasu spędzają w ruchu i trudno usiedzieć im w jednym miejscu. W ich przypadku przemiana materii musi być na tyle szybka, by dostarczyć ciału niezbędną do aktywności i wzrostu ciała ilość energii.
Regularna aktywność fizyczna to dobry sposób na zdrową przemianę materii. To bowiem mięśnie spalają najwięcej energii, a ćwiczenia podkręcają metabolizm. Możesz wybrać zarówno aerobik, jak i trening siłowy, który skutecznie spala nadmiar tkanki tłuszczowej. Pamiętaj jednak, że większe efekty przyniosą Ci regularne ćwiczenia, niż intensywny trening od czasu do czasu.
unikanie spowalniaczy metabolizmu
Zdrowa przemiana materii to efekt nie tylko dodatkowych, ukierunkowanych na nią działań. To też zaniechanie i usunięcie ze swojego stylu życia tego, co ją spowalnia. Jeśli więc chcesz zadbać o sylwetkę i cieszyć się odpowiednim metabolizmem, ogranicz, a najlepiej unikaj alkoholu. Kwasy tłuszczowe, które dostarczasz w ten sposób do organizmu, zwykle zostają z Tobą na dłużej w postaci nadmiaru tkanki tłuszczowej. Tej zaś, jak się domyślasz, dużo trudniej się pozbyć, niż zapobiec jej odłożeniu.
Zbyt krótki sen, szczególnie gdy staje się normą w Twoim codziennym życiu, również może spowalniać Twój metabolizm. Niewyspany, zmęczony organizm nie będzie miał siły, by spalać kalorie. Wybierze za to łatwiejszą opcję w postaci ich odkładania w formie tłuszczu. W ciągu dnia również spadnie ochota na aktywność fizyczną, a zwiększy się skłonność do podjadania.
regularne badania
Nawet jeśli fizycznie nie odczuwasz żadnych dolegliwości, warto regularnie sprawdzać stan zdrowia swojego organizmu. Dzięki zleconym badaniom lekarz w porę zauważy pierwsze objawy otłuszczenia narządów wewnętrznych, zaburzenia gospodarki hormonalnej, czy zmiany w narządach związanych z metabolizmem.
Źródło i inspiracja:
www.zywienie.abczdrowie.pl/jak-przyspieszyc-przemiane-materii