Testosteron pełni wiele ważnych funkcji w organizmie i to zarówno w przypadku mężczyzn, jak i kobiet. Dlatego warto wiedzieć, jakie objawy mogą wskazywać nie tylko na jego niedobory, ale również na testosteron za wysoki. Pomocna w podjęciu decyzji o skorzystaniu z pomocy medycznej może się też okazać znajomość potencjalnych przyczyn nadmiaru testosteronu oraz wiedza na temat tego, co zrobić, gdy dostrzeżesz u siebie niepokojące objawy.
Jakie objawy daje nadmiar testosteronu?
Nadmiar testosteronu może powodować wyraźne objawy zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, co oznacza, że jego poziom nie pozostaje bez wpływu na różne procesy zachodzące w ciele oraz na wygląd zewnętrzny i emocje.
TRT a masa mięśniowa to zależność, która budzi wiele emocji – jedni widzą w niej sposób na szybką metamorfozę, inni przestrzegają przed zagrożeniami. Gdzie leży prawda?
Objawy, jakie daje testosteron za wysoki u mężczyzn
Do najczęstszych objawów podwyższonego poziomu testosteronu w przypadku mężczyzn, należy między innymi:
- zwiększony popęd seksualny,
- nasilenie emocji skłaniających do agresywnych zachowań i wypowiedzi,
- nadciśnienie tętnicze i wzrost ryzyka chorób sercowo-naczyniowych,
- przerost prostaty skutkujący problemami z oddawaniem moczu,
- większa krzepliwość krwi,
- łysienie nad czołem (zakola),
- nasilony trądzik i przetłuszczanie się skóry oraz włosów,
- zaburzenia snu,
- bezdech senny,
- ograniczenie liczby plemników.
Nadmiar testosteronu u kobiet – objawy
Choć testosteron jest hormonem typowo męskim, to obecny jest również w ciele kobiet. Stąd również w ich przypadku może pojawić się jego podwyższony poziom, co zwykle się objawia:
- nadmiernym owłosieniem ciała i twarzy (hirsutyzm),
- obniżeniem barwy głosu,
- zmniejszeniem objętości piersi,
- większą masą mięśniową,
- powiększeniem łechtaczki,
- łysieniem androgenowym, głównie w okolicy skroni,
- trądzikiem i przetłuszczoną skórą
- zaburzeniami miesiączkowania i owulacji, co może prowadzić do zaburzeń płodności,
- wahaniami nastroju,
- epizodami depresyjnymi i stanami lękowymi.
W sytuacji, gdy objawy te pojawią się w okresie menopauzy, należy skonsultować się z lekarzem, by wykluczyć możliwe zmiany nowotworowe.
Kto jest narażony na nadmiar testosteronu – naturalnie vs terapia
Zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet naturalny nadmiar testosteronu, który nie wynika z chorób, czy uwarunkowań genetycznych, należy do rzadkości. O wiele częściej jest to skutek albo wybranych schorzeń i zaburzeń hormonalnych, albo też przyjmowania tego hormonu jako elementu składowego wybranych preparatów.
Gdy chodzi o mężczyzn, testosteron za wysoki może być wynikiem:
- guza nadnerczy,
- guza jąder,
- wrodzonego przerostu nadnerczy,
- wrodzonych zaburzeń genetycznych,
- wrodzonych wad metabolicznych.
Poza naturalnymi przyczynami, do przekroczenia norm, gdy chodzi o poziom testosteronu, może też w przypadku mężczyzn dojść za sprawą nielegalnych substancji zawierających syntetyczną wersję tego hormonu (sterydów anabolicznych) lub preparatów, w których jest on jednym ze składników. Podwyższony poziom testosteronu może wystąpić również podczas zastępczej terapii hormonalnej, co zwykle jest okresowe i wraca do normy po zmianie dawkowania lub zaprzestaniu przyjmowania wybranej formy tego hormonu.
W przypadku kobiet powodem wzrostu poziomu testosteronu w organizmie mogą być zaburzenia stężenia żeńskich hormonów, czyli estrogenu i progesteronu. Wpływ na to mogą też mieć różne schorzenia, w tym leptynooporność, niedoczynność tarczycy, insulinooporność, czy, podobnie jak u mężczyzn, wrodzony przerost nadnerczy. Również choroby jajników mogą skutkować zwiększoną produkcją testosteronu. Mowa tu o raku jajników zespole policystycznych jajników oraz hipertekozie jajników (przerost komórek osłonki jajników, co skutkuje nadmierną produkują estrogenów i androgenów). Testosteron za wysoki może mieć też związek z otyłością i przewlekłym stresem oraz przyjmowaniem wybranych leków i suplementów.
Poziom testosteronu – badania i normy
W celu sprawdzenia poziomu testosteronu należy wykonać badanie pobranej próbki krwi żylnej. Ze względu na dobowy rytm jego wydzielania, do laboratorium zgłoś się w godzinach rannych między 7:00 a 9:00. Nie musisz być na czczo, choć niektóre laboratoria tego wymagają, dlatego wcześniej dopytaj o szczegóły dotyczące przygotowań. Co najmniej dzień przed badaniem unikaj nadmiernego wysiłku fizycznego.
Gdy chodzi o poziom, testosteron w normie oznacza:
- u mężczyzn:
- testosteron całkowity: 12-40 nmol/l,
- testosteron wolny: 174-902 nmol/l,
- u kobiet:
- testosteron całkowity: 0,21–2,98 nmol/l,
- testosteron wolny: około 1,7–4,8 pmol/l,
- dihydrotestosteron w surowicy: 50–300 pg/ml
Testosteron potrafi zdziałać cuda — większa energia, lepszy nastrój, mocniejsza sylwetka. Ale co, jeśli za tymi efektami kryje się druga, mniej wygodna prawda? Skutki uboczne testosteronu nie zawsze są oczywiste, dlatego warto wiedzieć, czego się spodziewać, zanim pojawi się problem.
Co zrobić, gdy podejrzewasz u siebie za wysoki poziom testosteronu?
Gdy wspomniane tu objawy wskazują na nadmiar testosteronu w Twoim organizmie, nie warto tego lekceważyć. Oto najważniejsze kroki, które pomogą Ci zweryfikować Twoje wstępne przypuszczenia i skorzystać z pomocy medycznej, gdyby okazały się one słuszne.
W tym celu:
- Zgłoś się do lekarza
To może być endokrynolog, ginekolog lub urolog. Zrób to, gdy dostrzeżesz u siebie niepokojące objawy wskazujące na nadmiar testosteronu. - Wykonaj badania laboratoryjne
Powinny one obejmować testosteron wolny i całkowity oraz oznaczenie DHT, SHBG i innych hormonów płciowych. - Znajdź przyczynę nadmiaru testosteronu
Przygotuj się do konsultacji medycznej najlepiej poprzez zapisane najważniejszych informacji dotyczących Twojej historii chorobowej, przyjmowanych ostatnio leków, suplementów i ewentualnie sterydów, co będzie Ci potrzebne podczas wywiadu medycznego. Dzięki tej wiedzy lekarz będzie mógł już na początku wykluczyć niektóre możliwe przyczyny zaburzeń hormonalnych. Niezbędne może też być wykonanie badań obrazowych, w tym USG jajników/jąder oraz nadnerczy. - Rozważ podjęcie działań terapeutycznych
W zależności od przyczyn, porozmawiaj z lekarzem wybranej specjalizacji o skutecznej formie terapii, a jeśli przyczyną wysokiego poziomu testosteronu były przyjmowane preparaty, odstaw je. Może się też okazać, że niezbędne będzie leczenie chirurgiczne, co zalecane jest w przypadku guza jądra, nadnercza, czy jajników. - Wprowadź zmiany w stylu życia
Zadbaj o zdrową dietę, która pomoże Ci utrzymać prawidłową wagę ciała i zrównoważoną ilość tkanki tłuszczowej, zwłaszcza gdy cierpisz na insulinooporność. Znajdź też czas na regularną aktywność fizyczną i korzystaj z technik radzenia sobie ze stresem. - Wykonuj badania kontrolne
Zgodnie z zaleceniami lekarza regularnie monitoruj poziomy hormonów.
To oczywiście przykładowe wskazówki, które pomogą Ci postawić pierwsze kroki w stronę uregulowania swojej gospodarki hormonalnej i obniżenia poziomu testosteronu w organizmie.
Źródła:
- www.doz.pl
- www.cefarm24.pl/czytelnia/zdrowie/testosteron-objawy-niedoboru-lub-nadmiaru-u-kobiet-i-mezczyzn/
- www.alab.pl/centrum-wiedzy/nadmiar-testosteronu-przyczyny-objawy-leczenie/
- www.alab.pl/centrum-wiedzy/testosteron-u-kobiet-co-oznacza-nieprawidlowy-wynik/
FAQ
Nie. Zbyt wysoki poziom może niekorzystnie wpływać na funkcjonowanie organizmu zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
Sposób obniżenia poziomu testosteronu, gdy jest on za wysoki, zależy od przyczyny, która za tym stoi. Dlatego pierwszym krokiem jest dokładna diagnostyka.