Zarówno ostra (ARDS), jak i przewlekła niewydolność oddechowa (PNO), to stan zagrożenia życia. W obu przypadkach ma miejsce zaburzenie wymiany tlenu i dwutlenku węgla w płucach, co prowadzi do niedotlenienia tkanek organizmu.
Przyczyną tego mogą być infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych, choroby opłucnej, aspiracja ciała obcego do dróg oddechowych, czy też zaostrzenie przewlekłych chorób płuc, w tym mukowiscydozy i astmy oskrzelowej.
O ile w przypadku ostrej niewydolności oddechowej, do zmian dochodzi w ciągu kilku minut lub godzin, tak przy PNO czas ten jest wydłużony i może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Przewlekła niewydolność oddechowa
Kiedy zapotrzebowanie Twojego organizmu na tlen jest większe, niż jego ilość, która dociera do płuc, dochodzi do przewlekłej niewydolności oddechowej. Do jej zaistnienia mogą prowadzić zarówno choroby dotyczące tkanki płucnej, jak i innych narządów.
Przyczyny przewlekłej niewydolności oddechowej
Do najczęstszych przyczyn przewlekłej niewydolności oddechowej należy:
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) – do PNO dochodzi w wyniku uszkodzenia miąższu płuc, czyli rozedmy oraz nieodwracalnego zwężenia drobnych oskrzeli,
- zwłóknienie płuc, do którego może dojść w przebiegu wielu chorób płuc – do przewlekłej niewydolności oddechowej prowadzi w tym przypadku upośledzenie czynności płuc.
Są też inne przyczyny i choć rzadziej prowadzą do przewlekłej niewydolności oddechowej, to warto o nich wiedzieć. Należą do nich:
- infekcje i podrażnienie oskrzeli,
- mukowiscydoza,
- choroby miąższu płuc,
- zaburzenia przewodnictwa nerwowo – mięśniowego,
- wrodzona lub nabyta deformacja klatki piersiowej, czyli skolioza i kifoskolioza,
- nieprawidłowa praca ośrodka oddechowego,
- otyłość w zaawansowanym stopniu,
- niektóre choroby kardiologiczne, w tym przewlekła zatorowość płucna oraz wady i niewydolność serca.
Jak objawia się przewlekła niewydolność oddechowa?
Na PNO może wskazywać przede wszystkim narastająca stopniowo duszność. Jeśli pojawia się ona w trakcie większego wysiłku, może to być dla ciebie sygnał ostrzegawczy, o którym powinieneś powiedzieć swojemu lekarzowi. Powiedz mu również o braku tchu w trakcie odpoczynku, jeśli zauważysz u siebie tego rodzaju objawy.
Gdy choroba rozwinie się i przejdzie do stanu zaawansowanego, co często oznacza zbyt małą ilość tlenu we kwi, może wystąpić sinica. Objawia się ona sinym zabarwieniem koniuszka nosa, warg lub płatków uszu.
Prócz duszności, mogą się też pojawić:
- poranne bóle głowy,
- senność, w tym okresowe podsypianie,
- nadmierne zmęczenie,
- ograniczenie świadomości,
- uruchamianie dodatkowych mięśni oddechowych.
Skutki przewlekłej niewydolności oddechowej
Kiedy w Twojej krwi spada poziom tlenu, wówczas w organizmie dochodzi do reakcji kaskadowej. Nie tylko zaczynasz głębiej i częściej oddychać, co jest jego naturalną reakcją obronną, ale też przyspiesza Twoje serce. W ten sposób stara się ono przepompować jak najwięcej krwi, by dotlenić komórki, co niestety wiąże się ze wzrostem ciśnienia tętniczego i nierzadko dochodzi do trwałego uszkodzenia mięśnia sercowego.
Poza tym, PNO prowadzi do nadciśnienia płucnego oraz prawokomorowej niewydolności serca. Z kolei niedotlenienie komórek skutkuje przewagą metabolizmu beztlenowego i ostatecznie prowadzi do rozwoju kwasicy mleczanowej.
Do skutków PNO pogarszających funkcjonowanie całego organizmu, należy też poliglobulia. To zwiększenie liczby czerwonych ciałek krwi, co często sprzyja wystąpieniu zakrzepicy.
Te i inne komplikacje wynikające z przewlekłej niewydolności oddechowej w ostatecznym rozrachunku przyczyniają się do przedwczesnej śmierci. Dlatego już przy pojawieniu się pierwszych objawów tego schorzenia, powinieneś jak najszybciej podjąć kroki zmierzające do zapewnienia swojemu organizmowi odpowiedniej ilości tlenu i wyleczenia chorób, które stoją u jego źródła.
Przewlekła niewydolność oddechowa – leczenie
W leczeniu PNO najważniejsze jest zarówno właściwe leczenie choroby podstawowej, której przewlekła niewydolność oddechowa jest powikłaniem, jak i utrzymanie funkcji oddechowej. Dzięki temu będziesz mógł wciąż sprawnie i w sposób niezależny funkcjonować w społeczeństwie oraz cieszyć się dobrą jakością życia.
Jako leczenie wspomagające, Twój lekarz może zlecić Ci tlenoterapię. W połączeniu z innymi zaleceniami, systematyczną kontrolą w ośrodku medycznym oraz skrupulatnym stosowaniem się do programu leczenia, całość może przynieść naprawdę zadowalające efekty.