Co to jest cukrzyca?
Cukrzyca to choroba metaboliczna, która powstaje w wyniku nieprawidłowego działania insuliny, hormonu odpowiedzialnego za regulację poziomu cukru we krwi. Insulinę wytwarza trzustka i pomaga utrzymać właściwy poziom glukozy poprzez transportowanie jej z krwi do komórek organizmu, gdzie jest wykorzystywana jako źródło energii. W przypadku cukrzycy, organizm nie produkuje wystarczającej ilości insuliny lub nie jest w stanie jej skutecznie wykorzystać. Wyróżniamy dwa główne typy cukrzycy: cukrzycę typu 1, która występuje, gdy organizm nie wytwarza wystarczającej ilości insuliny, oraz cukrzycę typu 2, która występuje, gdy organizm nie potrafi właściwie wykorzystać insuliny. Jakie są objawy cukrzycy? Jak cukrzyca typu 2 wpływa na otyłość? Zapraszamy do lektury artykułu, który pozwoli Ci na zdobycie większej wiedzy na ten temat.
Objawy cukrzycy typu 2
Cukrzyca typu 2, częściej diagnozowana u osób dorosłych, charakteryzuje się stopniowym rozwojem, co może sprawić, że jej objawy są łatwo przeoczone lub mylone z innymi schorzeniami. Oto objawy, na które warto zwrócić uwagę:
Nadmierne pragnienie: Osoby chore na cukrzycę typu 2 odczuwają ciągłe pragnienie, które wynika z nadmiernego stężenia glukozy we krwi. Wzrost poziomu cukru prowadzi do zwiększonego pragnienia i potrzeby spożywania większej ilości płynów.
Ciągłe uczucie głodu: Chorzy doświadczają nieustannego uczucia głodu. Nawet po zjedzeniu posiłku. Zaburzenia w metabolizmie glukozy powodują, że organizm nie jest w stanie prawidłowo przetwarzać cukrów, co skutkuje szybkim spadkiem poziomu cukru we krwi i pojawieniem się uczucia głodu.
Zmęczenie i osłabienie: Osoby z cukrzycą typu 2 mogą odczuwać nadmierną senność, zmęczenie i ogólne osłabienie organizmu. Wynika to z faktu, że komórki organizmu nie otrzymują wystarczającej ilości glukozy, która jest niezbędna do wytwarzania energii.
Nieuzasadniona utrata masy ciała: Chorzy mogą zauważyć utratę wagi, mimo że nie stosują specjalnej diety lub nie zmienili swojego stylu życia. Nadmiar glukozy w organizmie, który nie jest odpowiednio przetwarzany, może prowadzić do utraty masy mięśniowej i tłuszczowej.
Częste infekcje: Osoby z cukrzycą typu 2 są bardziej podatne na infekcje, takie jak infekcje dróg moczowych, skórne lub jamy ustnej. Wzrost poziomu glukozy we krwi stwarza korzystne warunki dla rozwoju bakterii i drobnoustrojów, co sprzyja infekcjom.
Trudno gojące się rany lub owrzodzenia: Zaburzenia w przepływie krwi oraz osłabienie układu odpornościowego, mogą powodować trudności w gojeniu się ran i owrzodzeń na skórze. Nawracające problemy z gojeniem się mogą być sygnałem występowania tej choroby.
Zaburzenia widzenia: Osoby chore na cukrzycę typu 2 mogą zgłaszać problemy z widzeniem, takie jak mgła przed oczami, zamglone widzenie lub podwójne widzenie. Wzrost poziomu cukru we krwi może wpływać na elastyczność soczewki oka, co prowadzi do zaburzeń widzenia.
Jakie są przyczyny cukrzycy 2 typu?
Cukrzyca typu 2 jest najczęstszą postacią – ~80% chorych na cukrzycę zmaga się z tym typem. Może być uwarunkowana genetycznie, ale decydującą rolę odgrywają czynniki środowiskowe. Do nich zaliczamy otyłość, zwłaszcza brzuszną i małą aktywność fizyczną. Istotny wpływ ma nadmiar tkanki tłuszczowej trzewnej, także u osób bez otyłości definiowanej na podstawie wskaźnika masy ciała – BMI. Kiedy w naszym organizmie jest nadmiar wolnych kwasów tłuszczowych uwalnianych przez trzewną tkankę tłuszczową powoduje to „lipotoksyczności”. Czyli zwiększoną oksydację tłuszczów w mięśniach, co z kolei powoduje zahamowanie metabolizowania glukozy.
Czy otyłość ma wpływ na cukrzycę?
Czy wiesz, że otyłość jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2? Otóż wpływa na rozwój cukrzycy na kilka sposobów. Po pierwsze, tkanka tłuszczowa u osób otyłych wydziela wiele substancji chemicznych, które wpływają na metabolizm glukozy i insuliny. Wysoki poziom tych substancji chemicznych może prowadzić do oporności na insulinę, co zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy. Po drugie, otyłość wpływa na metabolizm glukozy, zwiększając poziom cukru we krwi. Otyłe osoby często mają większe wymagania dotyczące insuliny, aby utrzymać poziom cukru we krwi na właściwym poziomie. Oprócz tego, zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, które są częstym powikłaniem cukrzycy. Osoby z otyłością i cukrzycą są bardziej narażone na choroby serca, co zwiększa ryzyko zgonu.
Możemy więc wyciągnąć prosty wniosek, że otyłość jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka cukrzycy typu 2 i wpływa na metabolizm glukozy i insuliny. Kontrola masy ciała i utrzymywanie zdrowego stylu życia mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka rozwoju cukrzycy.
Wzajemne oddziaływanie otyłości i cukrzycy typu 2
Otyłość często prowadzi do wystąpienia cukrzycy typu 2, jednocześnie cukrzyca może przyczyniać się do nasilenia otyłości. Jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2. Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej w organizmie powoduje zwiększoną oporność na insulinę, co utrudnia odpowiednie przetwarzanie glukozy i prowadzi do wzrostu poziomu cukru we krwi. Dodatkowo, tkanka tłuszczowa wydziela różne substancje chemiczne, które mogą negatywnie wpływać na metabolizm glukozy i insuliny. Osoby z cukrzycą typu 2 często mają trudności z utrzymaniem prawidłowej masy ciała. Nieprawidłowy metabolizm glukozy i insuliny może prowadzić do niekontrolowanego wzrostu masy ciała. Ponadto, niektóre leki stosowane w leczeniu cukrzycy mogą powodować zwiększenie apetytu lub prowadzić do zatrzymywania płynów, co może przyczynić się do otyłości lub zwiększenia jej nasilenia.
Zarówno otyłość, jak i cukrzyca typu 2 mają wiele wspólnych czynników ryzyka. Do tych czynników należą m.in. niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej, nadmierna masa ciała, genetyka oraz czynniki środowiskowe. Te czynniki mogą sprzyjać zarówno rozwojowi otyłości, jak i cukrzycy, tworząc tym samym spiralę wzajemnego oddziaływania. Otyłość może wpływać na nasilenie cukrzycy i zwiększać ryzyko wystąpienia powikłań. Wysoki poziom cukru we krwi i insulinooporność związane z otyłością mogą prowadzić do nasilenia uszkodzeń narządów, takich jak nerki, oczy, serce i naczynia krwionośne. Ponadto, otyłość może pogarszać kontrolę glikemii i utrudniać skuteczne zarządzanie cukrzycą.
Dieta dla cukrzyków
Unikaj wysoko przetworzonych węglowodanów: Zamiast spożywać żywność bogatą w przetworzone węglowodany, takie jak biały chleb, białą ryż lub słodycze, postaw na produkty pełnoziarniste. Wybieraj pełnoziarnisty chleb, brązowy ryż, pełnoziarniste makarony i płatki owsiane. Produkty pełnoziarniste zawierają więcej błonnika i mają niższy indeks glikemiczny, co pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy we krwi.
Ważne jest również monitorowanie ilości spożywanych węglowodanów i ich równomierne rozłożenie w ciągu dnia. Zamiast spożywać duże ilości węglowodanów na raz, lepiej podzielić je na mniejsze porcje i spożywać je w regularnych odstępach czasu. To pomaga uniknąć gwałtownego wzrostu poziomu cukru we krwi.
Spożywaj białko o niskiej zawartości tłuszczu, takie jak chude mięso, drób, ryby, tofu i warzywa strączkowe. Białko jest ważne dla utrzymania pełni i pomaga w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi. Unikaj natomiast źródeł białka bogatych w tłuszcze nasycone, takich jak czerwone mięso i pełnotłuste produkty mleczne.
Staraj się ograniczyć spożycie tłuszczów nasyconych, takich jak masło, smalec czy tłuste mięso. Zamiast tego, sięgaj po zdrowe tłuszcze roślinne, takie jak oliwa z oliwek, olej rzepakowy czy olej z orzechów włoskich. Te tłuszcze są bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe, które są korzystne dla serca i ogólnego zdrowia.
Otyłość jako choroba cywilizacyjna
Problem nadmiernej masy ciała dotyczy nie tylko osób dorosłych, ale również coraz częściej dotyka dzieci i młodzież. Obserwujemy ciągły wzrost liczby osób borykających się z nadwagą i otyłością. Ten problem jest już na tyle powszechny, że został uznany za chorobę cywilizacyjną XXI wieku. Aktualna sytuacja, z którą borykamy się od ponad dwóch lat, pogłębia ten kryzys. Pandemia COVID-19 wpłynęła na styl życia i nawyki żywieniowe wielu ludzi, prowadząc do jeszcze większego wzrostu przypadków otyłości.
Otyłość kliniczna stanowi jedną z najpowszechniejszych i najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych. Według raportu GUS z 2020 roku jest ona powodem aż 65% zgonów w Polsce! Pandemia XXI wieku, bo tak zostało okrzyknięte przez WHO rozprzestrzenienie się otyłości na świecie, dotyczyć może aż 30% dzieci w wieku wczesnoszkolnym oraz 20% młodzieży. NFZ natomiast podaje, że aż co 4 dorosły w Polsce może zmagać się z otyłością.
Otyłość skutecznie ogranicza aktywność i wpływa na codzienne funkcjonowanie zarówno w domu, jak i w pracy. Gdy zdecydujesz się na leczenie otyłości, pełnej kontroli nad swoim życiem nie odzyskasz z dnia na dzień. Leczenie otyłości to proces, który wymaga czasu i jeśli chcesz doświadczyć realnych korzyści, musisz się uzbroić w cierpliwość. Jednak jeśli w ogóle nie zaczniesz, nic nie zmienić się na lepsze, a obecne dolegliwości ulegną natężeniu.