Terapia lasem, czy też kąpiel leśna, to świadome przebywanie w lesie i doświadczanie go wszystkim pięcioma zmysłami. Pomysł ten narodził się w Japonii, końcem XX wieku i od tamtego czasu rozpowszechnił się w wielu krajach na całym świecie. Praktykę oddziaływania na organizm ludzki wszystkim, co oferuje środowisko leśne, zapoczątkował japoński naukowiec Miyazaki, który zaprosił do badania kilkudziesięciu ochotników. Jak się okazało, po jego zakończeniu odczuwali oni dużo mniejsze zmęczenie, stres, czy zdenerwowanie.
Na czym dokładnie polega terapia lasem i dlaczego warto ją praktykować jako ważny element zdrowego stylu życia?
Terapia lasem — skuteczny sposób na obniżenie poziomu stresu
Być może niejeden raz byłeś w lesie z rodziną czy znajomymi, może zbierałeś grzyby, czy też wybrałeś to miejsce na ciekawą sesję zdjęciową. Czy jednak możesz powiedzieć, że w pełni skorzystałeś z dobroczynnych właściwości tego miejsca?
Okazuje się, że nie wystarczy pójść do lasu, by się w nim „wykąpać”. Terapia lasem to nie to samo, co zbieranie w nim grzybów, bieganie po lesie, czy piknik z przyjaciółmi. Aby można to było nazwać terapią, musi spełniać kilka ważnych warunków, a Ty powinieneś zastosować się do jej głównych zasad.
Terapia lasem — zasady, które pomogą Ci odnieść jak największe korzyści
Choć w pierwszej chwili może Ci się wydawać to zbędne, bo co może być trudnego w przebywaniu w lesie, to zapoznaj się z poniższymi wytycznymi. Dzięki temu odniesiesz maksymalne korzyści terapeutyczne z shinrin-yoku (leśniej kąpieli).
Zanim wyruszysz do lasu:
- wybierz odpowiednie miejsce, po którym będziesz się mógł poruszać bez obaw przed zabłądzeniem,
- najlepiej, gdy las będzie z dala od ruchliwych ulic czy zabudowań, by nie docierały do niego żadne odgłosy cywilizacji (poza sporadycznie przelatującymi samolotami),
- spakuj do plecaka coś do picia i jedzenia oraz preparaty przed insektami i coś, co ochroni Cię przed deszczem,
- po zostawieniu bliskim informacji na temat miejsca twojej wyprawy, wycisz, a najlepiej wyłącz telefon, by nic Cię nie rozpraszało.
W lesie:
- jeśli idziesz w grupie, zrezygnujcie z rozmów między sobą, by każdy mógł cieszyć się ciszą i spokojem,
- skup się na teraźniejszości, przekładając w głowie ważne sprawy na czas, gdy wrócisz do swoich obowiązków,
- odpuść jakiekolwiek cele przebywania w lesie,
- chodź bardzo wolno, bez wyraźnego celu czy punktu, do którego musisz dotrzeć,
- słuchaj i spełniaj potrzeby swojego ciała dotyczące uczucia pragnienia, głodu i zmęczenia.
Aktywne wykorzystanie pięciu zmysłów
Nasi przodkowie całe życie spędzali blisko natury, co dziś dla osób żyjących w mieście wydaje się trudne do wyobrażenia. Natłok informacji, bodźców, chemicznych smaków i zapachów nie ułatwiają szczególnie na początku, czerpania z całego bogactwa, jakie ma dla nas las. Niemniej jednak warto dać sobie szansę i obudzić przytępione zmysły. W ten sposób odkryjesz całe bogactwo doznań, których z ich pomocą możesz doświadczyć w trakcie kąpieli leśnych.
Co to oznacza w praktyce?
Terapia lasem poprzez dotyk
Las wolny jest od betonu, płyt chodnikowych czy asfaltu. Dzięki temu możesz poczuć pod swoimi stopami ziemię i mech oraz poczuć pod palcami dłoni fakturę kory drzew i liści.
Szczególnie wartościowym dla Twojego organizmu jest zdjęcie butów i uziemienie się gołymi stopami. Chodzi o naładowanie się emitowanym przez Ziemię niskim ładunkiem elektrycznym. To właśnie jony ujemne skutecznie łagodzą stres, depresję oraz traumy po przeżytych negatywnych zdarzeniach z przeszłości.
Poza tym w trakcie spaceru po lecie bosymi stopami i dotykania swoim ciałem różnych elementów przyrody, w tym ziemi, dochodzi do kontaktu z bakterią glebową, czyli Mycobacterium vaccae. Stymuluje ona mózg do wydzielania serotoniny oraz pozytywnie wpływa na układ odpornościowy.
Oddychanie lasem
Wybierając się do lasu na terapię, uzbrój się w cierpliwość, gdy chodzi o wyczuwanie całej gamy zapachów. Twój nos na co dzień nie jest przyzwyczajony do takiej ilość naturalnych doznań. Dlatego nie od razu wyczuje to, co go otacza. Nie oznacza to, że nie skorzystasz z tego, co zawiera leśne powietrze, czyli:
- fitoncytów — naturalnych związków chemicznych, które wzmocnią Twój układ odpornościowy, obniżą poziom stresu, przywrócą równowagę w układzie nerwowych i przyczynią się do obniżenia tętna oraz ciśnienia krwi,
- terpenów — potęgują w ciele proces produkcji białych krwinek odpowiedzialnych za walkę zawirusowanymi lub nowotworowymi komórkami.
Przeczytaj także: Zdrowy styl życia w praktyce — co oznacza i dlaczego jest taki ważny
Jeśli chcesz zwiększyć intensywność doznań zapachowych, wybierz się do lasu po deszczu. Wilgotne powietrze pełne jest wówczas olejków eterycznych z drzew iglastych, zapachu grzybów, leśnych ziół, czy gnijącego drewna. To wszystko również działa antystresowo i sprawia, że terapia lasem naprawdę działa.
Słuchanie lasu
Uważne słuchanie dźwięków lasu pomaga lepiej zakotwiczyć się w chwili obecnej. To coś, o co trudno w codziennym, pełnym stresujących sytuacji życiu. Terapia lasem pomaga usłyszeć te myśli, które na co dzień zagłuszane są przez natłok spraw i obowiązków, którymi musisz się zajmować. Im częściej korzystać będziesz z kąpieli leśnych, tym łatwiej Ci będzie odnaleźć spokój w sobie również poza nim. To zaś pozytywnie wpłynie zarówno na Twoje emocje, jak i zdolność do jasnego myślenia i znajdowania rozwiązań problemów, z którymi się zmagasz. Praktyka mindfulnes korzystnie wpływa też na ciśnienie oraz pracę serca.
Patrzenie na otaczający Cię las
Już sam kolor zieleni, nawet gdy jesteś poza lasem, potrafi pozytywnie wpłynąć na zdrowie. Pomaga też szybciej się odprężyć, co znacząco obniża poziom stresu. Okazuje się jednak, że sam widok, choćby najpiękniejszy, ale odległy, nie działa na organizm tak, jak przebywane pośród zieleni. Sekret tkwi w oddziaływaniu lasu na wszystkie Twoje zmysły. Wtedy to właśnie rytm zatokowy zwalnia, obniża się poziom kortyzolu, a wraz z nim wyrównuje się ciśnienie tętnicze.
Poza tym w lesie robisz swoim oczom detoks od niebieskiego światła monitorów i ekranów oraz od ostrych i szarych krawędzi obiektów tworzących miejski krajobraz.
Kojąco na organizm wpływają odcienie zieleni i błękitów, których w lesie nie brakuje. Prócz tego już samo patrzenie na naturalne układy wzorów zwane fraktalami, których w lesie jest pełno, obniża poziom stresu nawet o 60 procent.
Smakowanie lasu
Aby wykorzystać ten zmysł od razu w lesie, trzeba być dobrym znawcą rosnących w lesie roślin. W innym przypadku możesz zabrać ze sobą napar herbaty z owoców leśnych lub przygotowany mały posiłek, w którym są owoce lub warzywa znalezione wcześniej w lesie. Dzięki temu w ramach odpoczynku będziesz mógł delektować się smakiem, będąc jednocześnie otoczony przez to, co uzupełniać będzie Twoje odczucia związane z jedzeniem, a co docierać będzie do ciebie za pomocą pozostałych zmysłów.
To nie wszystko. Jeśli terapia lasem stanie się częścią Twojego zdrowego stylu życia, z czasem wzrośnie Twoja zdolność do cieszenia się życiem również w codziennym życiu zawodowym i osobistym. Będziesz lepiej skoncentrowany i zdystansowany do tego, co dawniej budziło niepokój czy wywoływało stres. Staniesz się bardziej odporny na wyzwania, jakie niesie ze sobą codzienność i częściej dostrzegać będziesz powody do radości i zadowolenia.
Źródło:
Agnieszka Antosik: Leśna terapia. Jak czerpać zdrowie, energię i spokój z mocy drzew. Wydawnictwo Kobiece. Rok wydania 2023