Dieta wątrobowa wskazana jest przede wszystkim u osób, u których doszło do zaburzenia pracy wątroby i jej mniejszego lub większego uszkodzenia. Możesz ją też stosować w ramach profilaktyki zdrowotnej, by ochronić i wzmocnić ten bardzo ważny organ w Twoim ciele.
Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje na temat diety wątrobowej. Zanim jednak zaczniesz ją stosować, skonsultuj się z dietetykiem, który dostosuje ją do indywidualnych potrzeb Twojego organizmu, stanu wątroby i aktualnych wyników badań.
Jak ważną funkcję pełni wątroba w organizmie człowieka?
Wątroba to największy organ wewnętrzny w Twoim ciele. Jest jednym z kluczowych elementów w wielu procesach zachodzących w organizmie, w tym wielu przemian ustrojowych. Wydawać by się mogło, że czymś naturalnym jest dbanie o dobrą kondycję i niezakłóconą pracę tego narządu. Niestety przykład wielu osób ze stłuszczoną i osłabioną wątrobą pokazuje, że nie jest to takie oczywiste.
Jeśli i Ty do tej pory niewiele interesowałeś się jej stanem i tym, jak Twój sposób życia, w tym odżywiania, wpływa na jej kondycję, może warto to zmienić. Pomóc Ci w tym może podstawowa wiedza na temat tego, co zawdzięczasz pracy wątroby i jak to wpływa na kondycję całego Twojego organizmu.
W dużym skrócie wątroba:
- neutralizuje toksyny, które dostają się do Twojego organizmu, w tym alkohol i różne używki oraz leki,
- produkuje, gromadzi i uwalnia podstawowy materiał energetyczny w postaci glukozy,
- magazynuje witaminy (A, B2, B3, B4, B12, D3 i K) oraz odpowiada za przemianę minerałów, w tym żelaza, miedzi, cynku i molibdenu,
- dzięki wytwarzanej żółci umożliwia Ci trawienie i wchłanianie spożywanych tłuszczów,
- produkuje 85% wszystkich białek, obecnych w osoczu krwi, które są niezbędne do jej prawidłowego krzepnięcia,
- przekształca białka i cukry w tłuszcze.
Łatwo sobie wyobrazić, co by się stało, gdyby wątroba odmówiła posłuszeństwa i jak wpłynęłoby to na pracę całego organizmu. Dlatego warto przyjrzeć się swoim przyzwyczajeniom żywieniowym, zanim dojdzie do poważnych zmian chorobowych i zniszczenia wątroby. Na szczęście dzięki jej regeneracyjnym właściwościom, również wtedy możesz skutecznie przywrócić w niej równowagę. Pod warunkiem, że zmiany nie będą tak rozległe, że niezbędny będzie przeszczep.
Dieta wątrobowa — kto i kiedy powinien ją stosować
Gdy dojdzie do poważnych zmian w wątrobie i zaburzenia jej pracy, niezbędna jest interwencja medyczna i wdrożenie leczenia. Do uszkodzenia wątroby może dojść z kilku powodów. Przyczynia się do tego spożywanie dużych ilości alkoholu, nadwaga i otyłość, nadmiar cukru w diecie, przyjmowane leki oraz wirusy powodujące zapalenie wątroby typu B i C.
Skutkiem tego może być:
- marskość wątroby,
- zapalenie wątroby,
- stłuszczenie wątroby,
- nowotwór wątroby,
- toksyczne uszkodzenie wątroby.
Przeczytaj także: Próby wątrobowe – co wchodzi w skład badania?
Jednym z elementów terapii jest odpowiednio dobrana do rodzaju schorzenia dieta wątrobowa.
Czego nie wolno spożywać w diecie wątrobowej?
Choć nie ma jednej diety wątrobowej, ponieważ różne są rodzaje zmian chorobowych, które dotykają ten narząd wewnętrzny, to są pewne elementy wspólne. Podobnie, jak ma to miejsce w przypadku innych diet, tak też i tu są produkty, które powinieneś odstawić na jakiś czas lub na zawsze.
Dieta wątrobowa wyklucza ze spożycia między innymi:
- alkohol i napoje słodzone (również soki owocowe słodzone cukrem i nektary owocowe),
- mocną kawę i herbatę,
- kakao naturalne,
- tłuste mleko, sery żółte i twarogowe,
- białe i słodkie pieczywo oraz produkty zbożowe z dodatkiem karmelu, miodu i czekolady,
- tłuste wędliny i konserwy mięsne oraz tłuste potrawy mięsne smażone i pieczone,
- ryby, w tym karpia, łososia, śledzia i sardynki,
- dżemy i marmolady wysokosłodzone,
- ostre przyprawy,
- zagęszczane zasmażkami i dużą ilością śmietany zupy,
- fasolka po bretońsku,
- krokiety,
- tłuszcze typu masło, smalec, boczek, śmietana i słonina,
- owoce w syropach, dojrzałe banany, rodzynki, daktyle i gruszki,
- desery z cukrem, miodem i dużą ilością tłuszczu,
- żywność wysokoprzetworzoną, w tym fast-food.
Dieta wątrobowa — jakich produktów nie powinno zabraknąć
Pomimo konieczności wyłączenia pewnych grup produktów z Twojej diety, wciąż pozostaje wiele takich, z których możesz przygotowywać smaczne i zdrowe posiłki. Bardzo możliwe, że nowe smaki staną się Twoim ulubionymi, co nie tylko sprawi Ci przyjemność, ale też korzystnie wpłynie na Twoją wątrobę.
W ramach diety wątrobowej w Twoim posiłkach mogą się znaleźć między innymi:
- chleb i bułki typu graham i pełnoziarniste oraz brązowy ryż i razowe makarony,
- napoje typu herbata ziołowa i owocowa, kawa zbożowa, niegazowana woda, chude jogurty, kwaśne mleko do 1,5% zawartości tłuszczu i koktajle mleczno-owocowe — to wszystko oczywiście bez dodatku cukru,
- chudy nabiał i wędliny (jajka bez żółtek),
- mięsa typu kurczak, indyk, cielęcina,
- ryby, w tym szczupak, pstrąg, dorsz i leszcz,
- warzywa, w tym pomidory, papryka, rzodkiewka, ogórek, szpinak i brokuły,
- owoce, w tym maliny, borówki, truskawki, jabłka, brzoskwinie, ananas, jeżyny i śliwki.
Choć dieta zwykle kojarzy się z rezygnacją ze słodyczy, to dieta wątrobowa dopuszcza niektóre wersje deserów. Jeśli tylko lubisz, możesz zjeść kisiel lub galaretkę słodzone cukrem brzozowym, owocowe sałatki z jogurtem, koktajle z owoców, ciastka owsiane, czy też jogurty odtłuszczone bez dodatku cukru.
Zanim zaczniesz stosować dietę wątrobową
Niezależnie, czy chcesz stosować dietę wątrobową w ramach profilaktyki i ochrony swojej wątroby, czy też już cierpisz na schorzenia wątroby, zacznij od wizyty u dietetyka. Dzięki temu zmiany w diecie i sposobie żywienia nie tylko Ci nie zaszkodzą, ale przede wszystkim przyniosą większe korzyści.
Dowiesz się również, jak stopniowo wprowadzać zmiany w składzie codziennych posiłków. Poza tym, jak być może wiesz, ważne jest nie tylko, co jesz, ale też, jak i kiedy oraz jak często. O to wszystko możesz zapytać dietetyka, który dopasuje dietę do Twoich indywidualnych potrzeb. Oprze ją nie tylko na problemach zdrowotnych związanych z wątrobą, ale też na aktualnych wynikach badań, które okażą się niezbędne.