Rozwijająca się utrata włosów u mężczyzn to często kłopot, który potrafi być powodem kompleksów. Łysienie androgenowe może pojawić się nawet u młodych mężczyzn i bywa zwykle kłopotliwe. Jednym z preparatów, stosowanych w zwalczaniu tego problemu, jest finasteryd. Jakie są zasady jego działania? Jaką efektywność wykazuje?
Na czym polega łysienie androgenowe?
Łysienie androgenowe jest najpowszechniejszym powodem utraty włosów u mężczyzn. Stan ten to schorzenie, które polega na stopniowym kurczeniu się i osłabianiu mieszków włosowych, co prowadzi do stopniowej utraty ich zdolności do wytworzenia włosów. Za ten proces odpowiada dihydrotestosteron (DHT), który wpływa na mieszkówki włosowe. Problem może zacząć się w dowolnym momencie życia, a ryzyko jego wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem. Szacuje się, że łysienie typu męskiego może dotknąć nawet 80% mężczyzn w okolicach 70. roku życia.
Na rozwój łysienia typu męskiego wpływają różnorodne czynniki, takie jak: dziedziczne uwarunkowania, czynniki środowiskowe, na przykład zanieczyszczenie środowiska, ekspozycja na promieniowanie UV, zanieczyszczenia chemiczne oraz styl życia. Bezpośrednią przyczyną utraty włosów jest działanie DHT, który powstaje w organizmie z testosteronu pod wpływem enzymu 5α-reduktazy.
Łysienie androgenowe u kobiet
Łysienie androgenowe u kobiet różni się od tego u mężczyzn. Ma ono swój charakterystyczny obraz kliniczny, który również determinowany jest przez czynniki genetyczne. Oprócz tego łysienie u kobiet może pojawić się w określonych okresach życia, najczęściej w czasie lub po menopauzie, kiedy to spada poziom estrogenów. Dodatkowo, może być ono objawem towarzyszącym różnym chorobom hormonalnym, takim jak zespół policystycznych jajników (PCOS), choroba Cushinga, obecność guzów nadnerczy lub jajników. Szacuje się, że łysienie androgenowe dotyka około 40-50% kobiet w wieku 60-70 lat.
Proces utraty włosów w łysieniu androgenowym u kobiet przebiega inaczej niż u mężczyzn. Istnieją specjalne skale oceniające ten proces, takie jak skala Ludwiga, skala Savin czy skala Sinclair. We wczesnych etapach objawia się on delikatnym cofaniem się linii włosów, zazwyczaj na całej ich długości, a nie tylko w okolicach skroni, jak to bywa u mężczyzn. Dodatkowo, włosy zaczynają się przerzedzać na czubku głowy, od skroni do części potylicznej, co jest wyraźnie widoczne po utworzeniu przedziałka na środku głowy. Ten przedziałek stopniowo poszerza się w miarę postępu procesu, obejmując w końcu całą górę głowy.
Finasteryd – jak działa na łysienie androgenowe?
Finasteryd to preparat wykorzystywany w terapii problemów z łysieniem androgenowym. Działa jako inhibitor 5α-reduktazy typu II, czyli enzymu głównie obecnego w mieszka włosowych. Działanie finasterydu polega na blokowaniu przemiany testosteronu w DHT, co prowadzi do obniżenia stężenia tego związku nawet o 70% po jednorazowym podaniu doustnym.
Dodatkowo, lek ten sprzyja zwiększeniu liczby włosów w fazie wzrostu (anagenu), co prowadzi do zahamowania dalszego osłabiania mieszka włosowego. W efekcie przyczynia się to do zatrzymania utraty włosów, a nawet ich ponownego wzrostu. Preparat jest zarejestrowany do stosowania w dawce 1 mg dziennie. Ogólnie jest dobrze tolerowany i rzadko wywołuje działania niepożądane.
Skuteczność finasterydu w terapii łysienia androgenowego została potwierdzona w licznych badaniach klinicznych, z których wiele wykazało jego wysoką efektywność. Według jednego z badań, nawet 80-90% pacjentów odnotowało pozytywne rezultaty już po 3 miesiącach stosowania preparatu.
Inna badania przeprowadzone na grupie 1879 mężczyzn również przyniosła obiecujące wyniki. U osób z łysieniem na wierzchołku głowy, średni przyrost liczby włosów po roku stosowania finasterydu utrzymywał się przez kolejne 12 miesięcy leczenia. Analizując zdjęcia obszaru wierzchołka głowy, zauważono poprawę wzrostu włosów u 48% osób przyjmujących finasteryd po roku (w porównaniu z 7% w grupie placebo) i u 66% po dwóch latach (w porównaniu z 7% w grupie placebo).
Przeciwwskazania do terapii
- Z uwagi na sposób działania finasteryd może wpływać na rozwój wad zewnętrznych narządów płciowych u płodów płci męskiej. Dlatego też stosowanie tego leku jest niezalecane u kobiet w ciąży.
- Ze względu na brak danych dotyczących przenikania finasterydu do mleka matki, kobiety karmiące piersią również nie powinny przyjmować tego leku.
- Stosując terapię należy zakończyć stosowanie leku odpowiednio wcześniej, przynajmniej miesiąc przed rozpoczęciem prób prokreacji.
Inne przeciwwskazania do stosowania preparatu obejmują:
- zmiany nastroju i depresję,
- raka gruczołu krokowego,
- raka piersi u mężczyzn,
- nadwrażliwość na składniki leku.
Ważne jest, aby zdawać sobie sprawę, że stosowanie finasterydu może znacząco wpłynąć na poziom swoistego antygenu gruczołu krokowego (PSA). Zanim zostanie przeprowadzona ocena wyników tego badania, należy poinformować lekarza o stosowaniu finasterydu.
Jakie działania niepożądane ma finasteryd?
Mimo że finasteryd uchodzi za preparat bezpieczny, może wywoływać niekorzystne efekty uboczne. Jednak warto pamiętać, że przy stosowaniu zalecanej dawki ryzyko wystąpienia działań niepożądanych jest stosunkowo niewielkie, szacowane na około 2%.
Do najistotniejszych z nich zaliczyć można:
- spadek popędu płciowego,
- zaburzenia erekcji,
- zmniejszenie ilości nasienia podczas wytrysku,
- trudności z ejakulacją,
- wzrost wielkości gruczołów piersiowych,
- uczucie przygnębienia,
- występowanie raka piersi u mężczyzn.