Obecnie w Polsce co szósta lub być może już co piąta para w wieku rozrodczym, doświadcza trudności z zajściem w ciążę. Ta trudność może mieć różne przyczyny, w tym problemy hormonalne, zaburzenia jajeczkowania, niska jakość nasienia, wady anatomiczne lub po prostu wiek. Niemniej jednak, czasami mimo przeprowadzonych badań diagnostycznych nie udaje się zidentyfikować konkretnych przyczyn niepłodności. Niepłodność idiopatyczna to sytuacja, gdzie nie można znaleźć jednoznacznej przyczyny problemów z zajściem w ciążę.
Niepłodność idiopatyczna – choroba cywilizacyjna naszych czasów
Jak wynika z raportów niepłodność to problem dotykający około 15-20% par w wieku prokreacyjnym, co w Polsce oznacza około 3 miliony osób. Co gorsza, ta liczba rośnie z roku na rok. Sytuacja jest na tyle poważna, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała niepłodność za istotny problem społeczny. Mówimy o niepłodności, gdy mimo braku stosowania antykoncepcji i regularnych prób poczęcia przez rok, kobieta nie jest w stanie zajść w ciążę.
Największe trudności z płodnością występują przede wszystkim w krajach rozwiniętych, w tym w Polsce, gdzie wskaźnik urodzeń sukcesywnie maleje. Na przykład, w okresie największego wyżu demograficznego w 1983 roku urodziło się około 723 tysiące dzieci, podczas gdy w 2015 roku liczba ta spadła do 370 tysięcy, a prognozy na 2035 rok zakładają już tylko około 270 tysięcy urodzeń.
Czym jest niepłodność idiopatyczna?
Niepłodność jest problemem skomplikowanym i wielowymiarowym, dotykającym zarówno kobiety, jak i mężczyzn w podobnym stopniu (ok. 40% każdej grupy). W najczęstszych przyczynach niepłodności znajdują się: zaburzenia hormonalne, niedostateczna liczba jajników, endometrioza, wady anatomiczne, problemy z owulacją, zablokowane jajowody i abnormale parametry nasienia mężczyzn.
Jeśli po dokładnych badaniach nie można ustalić konkretnego powodu problemów z zajściem w ciążę, mówi się o niepłodności idiopatycznej. Szacuje się, że aż 20-30% par, które nie mogą zajść w ciążę, otrzymuje to rozpoznanie. To oficjalne określenie według klasyfikacji ICD-10 Światowej Organizacji Zdrowia.
Diagnoza niepłodności idiopatycznej stawiana jest, gdy para, mimo co najmniej roku regularnego współżycia bez antykoncepcji oraz prawidłowych wyników badań hormonalnych i nasienia, nadal ma trudności z poczęciem dziecka. To szczególnie ważne, gdy proces owulacji przebiega prawidłowo, a narządy płciowe obu partnerów wykazują normy.
Niepłodność idiopatyczna – diagnostyka
Rozpoznanie niepłodności idiopatycznej jest wyjątkowo trudne i zazwyczaj dokonuje się go poprzez wyeliminowanie innych możliwych przyczyn wpływających na trudności w zajściu w ciążę. Te inne przyczyny obejmują:
- zaburzenia autoimmunologiczne u jednego z partnerów;
- życie w intensywnym i stresującym środowisku;
- przebyte zakażenia, które mogą wpłynąć na płodność;
- nieprawidłowe wydzielanie białek przez błonę śluzową macicy;
- zespół LUF (zespół luteinizacji niepękniętego pęcherzyka jajnikowego);
- nieprawidłowy wzrost pęcherzyka jajnikowego;
- nieprawidłowa morfologia, liczba lub ruchliwość plemników;
- urazy jąder;
- żylaki powrózka nasiennego;
- przebyte przez mężczyznę operacje prostaty, przepukliny pachwinowej lub zapalenia nadjądrza.
Po dokładnym badaniu i wykluczeniu tych możliwych czynników, gdy nadal nie można znaleźć przyczyny niepłodności, jesteśmy skłonni określić ją jako idiopatyczną.
Co poprawia męską płodność?
1. Pilnuj swojej diety – chcący zostać ojcem unikaj żywności wysokoprzetworzonej, stawiaj na produkty jak najbardziej naturalne, bogate w kwas foliowy, kwasy omega-3, witaminę C i witaminę A, L-karnitynę (poprawia ruchliwość plemników), cynk.
2. Zadbaj o aktywność fizyczna – zwiększa poziom testosteronu. Jeśli masz stresującą pracę, dobrze wprowadzić w życie codzienne techniki relaksacyjne, np. jogę, medytację, basen.
3. Pamiętaj o witaminie D – wpływa ona na poziom męskiego hormonu.
4. Unikaj gorących kąpieli i obcisłej bielizny.
5. Wysypiaj się (7-8 godzin snu na dobę).
Niepłodność idiopatyczna a ciąża
Niezrozumiała przyczyna niepłodności, gdy starania o potomstwo są nieskuteczne, może wprowadzać stres i frustrację. Ważne jest jednak zrozumienie, że niepłodność idiopatyczna nie oznacza braku nadziei na naturalne poczęcie. Dzięki odpowiedniemu leczeniu istnieje szansa na sukces i zdrową ciążę. Wielu parom, mimo niewyjaśnionej niepłodności, udaje się osiągnąć rodzicielstwo dzięki wsparciu specjalistów i dostosowanej terapii. To ważne przesłanie, które pomaga utrzymać nadzieję i zmniejszyć negatywne emocje w trakcie trudnej drogi do rodzicielstwa.
Intralipid
Intralipid to innowacyjna terapia stosowana w celu wspomagania leczenia niepłodności. Kuracja jest oparta na naturalnych składnikach, glicerolu – a jej znaczenie dla starania o ciążę jest poparte wieloma badaniami. Metoda ta zyskuje na popularności przede wszystkim ze względu na bezpieczeństwo jej stosowania i pozytywny wpływ na implantację zarodka. Intralipid został także uznany za opcję terapeutyczną dla pacjentek z nieprawidłową aktywnością komórek NK (natural killers), występującą w przypadku niepłodności immunologicznej. Wskazaniem do zastosowania kuracji z użyciem Intralipidu są m.in. niepowodzenia w implantacji zarodka oraz nawracające poronienia. Terapia ma tym samym swój niepodważalny do tej pory udział we wspomaganiu utrzymania ciąży. Bezpieczeństwo jej stosowania jest czynnikiem, które skłania pary do wypróbowania tej metody.