Otyłość jest chorobą przewlekłą i warto o tym wiedzieć, gdyż każdego dnia możesz spotkać osobę, która na nią choruje. Może ona dotknąć również Ciebie lub kogoś z Twoich bliskich. Im wcześniej dostrzeżesz jej pierwsze objawy, tym szybciej podejmiesz działania, które mogą przed nią uchronić.
Czym jest otyłość, co jest jej przyczyną, jakie są jej stopnie i co możesz zrobić, by jej zapobiec?
Czym jest otyłość?
Uznana w 1985 roku przez Światową Organizację Zdrowia za chorobę przewlekłą, otyłość jest stanem, w którym chora osoba ma mocno zawyżoną ilość tkanki tłuszczowej. Wskaźnikiem używanym do wyznaczenia stopnia otyłości jest BMI, czyli stosunek wzrostu do wagi ciała:
- 18,5–24,9 kg/m² – waga w normie,
- 25,0–29,9 kg/m² – nadwaga,
- 30–34,9 – otyłość I stopnia,
- 35–39,9 kg/m² – otyłość II stopnia (otyłość kliniczna),
- 40 kg/m² lub więcej – otyłość III stopnia (otyłość olbrzymia).
Dodatkową wartością, którą lekarz bierze w diagnozowaniu otyłości, jest wskaźnik WHR. Z jego pomocą określa on dystrybucję tkanki tłuszczowej w ciele, na podstawie stosunku obwodu talii do obwodu bioder. Tym samym może stwierdzić, czy nie cierpisz na otyłość brzuszną lub pośladkowo-udową.
Jak zapobiegać otyłości?
Gdy wstępnie wiesz już, czym jest otyłość i na jakiej podstawie określa się jej stopień, czas poznać jej przyczyny. Co mają wspólnego z profilaktyką otyłości? Otóż bardzo dużo. Gdy wiesz, co prowadzi do choroby, możesz świadomie tego unikać albo przynajmniej zmniejszyć ryzyko negatywnego wpływu na twoje zdrowie.
Najczęstsze przyczyny otyłości
Wśród przyczyn otyłości są takie, na które masz realny wpływ oraz te, które związane są z przewlekłymi chorobami współistniejącymi. W każdym przypadku ważna jest świadomość problemu i kompleksowe działanie, zmierzające do skutecznego leczenia wszystkich schorzeń. Dzięki temu oddziaływać będziesz na każdą z nich i tym samym zmniejszać się będą poszczególne objawy.
Czynniki środowiskowe
Dziś, bardziej niż dawniej, czynniki środowiskowe wywierają bardzo duży wpływ na rozwój otyłości zarówno u dzieci, jak i wśród dorosłych. Łatwy dostęp do mocno przetworzonej i genetycznie modyfikowanej żywności o wysokiej zawartości kalorii, sprzyjaj bardzo dużemu jej spożyciu. Gdy dodasz do tego pozbawiony ruchu sposób spędzania wolnego czasu i pracę w pozycji siedzącej, szybko zaczniesz zauważać dodatkowe kilogramy.
Zaburzony rytm dobowy
Pośpiech, stres, goniące terminy i nadmiar pracy nierzadko zmuszają Cię, by dostosować do tych elementów dnia, pory posiłków i sposób ich spożywania. Jesz więc albo w pośpiechu, albo obfite posiłki w późnych godzinach wieczornych. Nie tylko nie pozwalasz w ten sposób na regeneracje i odpoczynek, ale też przyczyniasz się do odkładania nadmiaru tkanki tłuszczowej.
Zaburzenia emocjonalne
Otyłości sprzyjają choroby współistniejące, w tym zaburzenia na tle psychicznym i emocjonalnym. Jeśli nie radzisz sobie z emocjami lub cierpisz na zaburzenia odżywiania w postaci zespołu kompulsywnego jedzenia, czy inne choroby, może być Ci trudno kontrolować ilość spożywanego pokarmu.
Zaburzenia hormonalne
Choć tylko niewielka część osób cierpiąca na zaburzenia endokrynne choruje na otyłość, to warto wiedzieć, że one również mają wpływ na nadmiar masy ciała. Świadomość skutków, które objawiają się zmniejszeniem wydatku energetycznego, powinna skłonić Cię do podjęcia działań ukierunkowanych na dobór odpowiedniej diety i zwiększenie aktywności fizycznej.
Nawyki, które pomagają zapobiec otyłości
Im więcej przyczyn stoi za Twoją nadwagą lub otyłością, tym trudniej jest zrzucić nadmiar kilogramów i utrzymać prawidłową wagę ciała. Niemniej jednak możesz mieć znaczący wpływ na to, ile ważysz i jak się czujesz. Oto działania, które możesz podjąć choćby jeszcze dziś, by uczynić z nich zdrowe nawyki i zadbać o swoje ciało.
Zdrowa i dobrze zbilansowana dieta
Gdy wiesz, czym jest otyłość i jak trudno czasem oprzeć się pokusie zjedzenia niezdrowej żywności, pomyśl o skorzystaniu z pomocy dietetyka. Po przeprowadzeniu szczegółowych badań i pomiarów dostosuje on do Twoich potrzeb energetycznych dzienne zapotrzebowanie na konkretne produkty i składniki odżywcze.
Pomoże Ci też tak skomponować posiłki, by były smaczne i różnorodne. Taką dietę o wiele łatwiej utrzymać i uczynić z niej zdrowy sposób żywienia. Nie musisz też w 100% rezygnować z ulubionych przysmaków. Jeden kęs dziennie zaspokoi pragnienie zjedzenia ich i uwolni od nerwowego myślenia o tym, że musisz z nich zrezygnować.
Większa aktywność fizyczna
Niezależnie od diety, niezbędnym elementem, które powinien na stałe zagościć w Twoim codziennym grafiku, jest aktywność fizyczna. Wesprze Cię ona zarówno w zapobieganiu otyłości, jak i w zrzucaniu nadmiaru kilogramów. Wybierz przy tym aktywność, która sprawiać Ci będzie przyjemność. Dzięki temu łatwiej Ci będzie wytrwać w chwilach kryzysu i zniechęcenia. Na początek wystarczy, że będziesz ćwiczyć 3 razy w tygodniu po 45 minut. To może być zarówno jazda na rowerze, czy szybki spacer, jak i pływanie. Możesz skorzystać z pomocy lekarza sportowego lub trenera personalnego. Pomogą Ci oni wybrać rodzaj aktywności dostosowany do Twoich indywidualnych potrzeb i możliwości fizycznych oraz czasowych.
Samokontrola
Gdy wiesz, po co robisz coś trudnego i dlaczego, łatwiej Ci jest wytrwać we wprowadzaniu nawyków związanych z nowym stylem życia. Niezależnie, czy będzie to chęć wypoczynku w ciepłych krajach i dobrego samopoczucia związanego ze szczupłą sylwetką, czy poznanie atrakcyjnej osoby, wybierz coś, co jest dla Ciebie ważne.
Monitoruj przy tym wagę i reguluj na bieżąco wszelkie odchylenia od wyznaczonej normy kilogramów.
Jak widzisz, nie wystarczy wiedzieć, czym jest otyłość, ale niezbędne w jej uniknięciu lub uwolnieniu się od niej, jest przejście do działania i wprowadzenie tej wiedzy w życie. Powiedz o swoich działaniach na rzecz zdrowej wagi ciała przyjacielowi lub domownikom. Ich wsparcie z pewnością przyda Ci się szczególnie w początkowym fazie wyrabiania nowych nawyków.