Niemożliwym jest przejść przez życie bez kontaktu z wirusami, bakteriami, grzybami i pasożytami. Tym samym, trudno choć raz nie gorączkować. Temat jest o tyle ważny, że okres jesienno-zimowy sprzyja wszelkiego rodzaju przeziębieniom, grypie, a w tym roku dodatkowo zakażeniu koronawirusem. Choć w tym ostatnim przypadku, objawy mogą być bardzo różne, to u większości chorych pojawia się gorączka.
Jeśli do tej pory nigdy nie zastanawiałeś się, czym w swej istocie jest gorączka, czemu służy i co bardzo ważne, jak szybko wrócić do sił po jej ustąpieniu, zapraszamy do lektury.
Kiedy pojawia się gorączka?
Zacznijmy od tego, że prawidłowa ciepłota Twojego ciała to 36,6 °C, jeśli temperaturę mierzysz pod pachami, albo 37,1 °C, gdy pomiaru dokonujesz w odbytnicy.
Kiedy jest wyższa, ale nie przekracza 38 °C, masz stan podgorączkowy. Powyżej tego poziomu, zaczyna się gorączka właściwa, którą można podzielić na:
- łagodną – między 38 a 38,9 °C
- wysoką – między 39 a 39,9 °C
- bardzo wysoką – między 40 a 41 °C
- hiperpireksję – powyżej 41 °C
Reakcja na realne zagrożenie
W wyższych temperaturach wiele bakterii rozmnaża się dużo gorzej, a część z nich nawet ginie. Rosnąca temperatura ciała, nazywana powszechnie gorączką, to mechanizm obronny organizmu, będący wsparciem dla układu immunologicznego.
Do jej wzrostu dochodzi wówczas, gdy komórki fagocytujące, po kontakcie z substancjami białkowymi, będącymi produktem metabolizmu bakterii i wzrostu wirusów, rozpoczynają produkcję pirogenów endogennych. Te, po dostaniu się do podwzgórza, pobudzają je do produkcji neuromediatorów zapalenia. Docierając z kolei do ośrodka regulacji temperatury w mózgu, wywołują zmianę punktu nastawczego. Tym samym organizm rozpoczyna intensywną produkcję ciepła i aktywuje działania zapobiegające jego utracie.
Dość często zdarza się też, że układ odpornościowy reaguje nawet wtedy, gdy nie dochodzi do realnego zagrożenia. Wtedy również podwyższa temperaturę ciała, choć tak naprawdę nie został zaatakowany przez wirusy, czy bakterie.
Gorączka jako wynik błędnego rozpoznania
Dzieje się tak, ponieważ układ odpornościowy reaguje wówczas, gdy sam uzna, że do ataku doszło. Jak to możliwe?
Wszystko przez to, że nie jest on doskonały i bywa, że ma problem z rozpoznaniem prawdziwego zagrożenia. To dlatego gorączka może pojawić również jako efekt reakcji alergicznej. W takim przypadku Twój układ odpornościowy, niegroźne czynniki zwane antygenami uznaje za niebezpieczne i rozpoczyna z nimi walkę.
Podobna sytuacja ma miejsce w stanach zapalnych o podłożu autoimmunizacyjnym, gdy jako obce i groźne, układ odpornościowy rozpoznaje własne fragmenty, czyli antygeny. Gorączka pojawi się też przy zawale serca, gdy giną komórki z obszaru, w którym miał on miejsce. Zostają one rozpoznane jako ciało obce, co z kolei wywołuje stan zapalny, a jednym z jego objawów jest podwyższona temperatura.
Co dzieje się z ciałem w trakcie gorączkowania?
Mało kto, prócz lekarzy wie, co tak naprawdę dzieje się z ludzkim organizmem, gdy wzrasta jego temperatura. Po zapoznaniu się z tą informacją, reakcje towarzyszące gorączce, będą dla Ciebie bardziej zrozumiałe, przez co towarzyszyć im będzie mniejszy lęk wynikający z niewiedzy.
Gdy ciało gorączkuje:
- drżą mięśnie, dzięki czemu do organizmu uwalniane są znaczne ilości ciepła, a Ty odczuwasz to jako dreszcze,
- kurczą się Twoje naczynia krwionośne, co ma na celu zmniejszenia wydzielania ciepła przez powłoki skórne i tym samym oszczędzanie go, co na zewnątrz objawia się bladością,
- napinają się mięśnie przywłosowe, czyli masz gęsią skórkę,
- zwalniają procesy trawienne, co jest wynikiem większej aktywności hormonów, powodujących rozproszenie energii w postaci ciepła,
- spalana jest tkanka tłuszczowa,
- z powodu większego pocenia się, a co za tym idzie utraty wody, zmniejsza się objętość krwi i moczu,
- szybszy rozkład białka, prowadzi do zwiększonego wydalania produktów azotanowych z moczem,
- spada poziom glikenu w mięśniach,
- zaburzona zostaje gospodarka wodno-elektrolitowa.
Czy każdą gorączkę należy zbijać?
Jak już wiesz, podwyższona temperatura ciała świadczy o reakcji układu odpornościowego na zagrożenie ze strony realnego zagrożenia, bądź jest wynikiem mylnego rozpoznania. Niezależnie od przyczyny, w pewnym momencie temperatura może osiągnąć wysoką wartość i być może niejeden raz zastanawiałeś się, kiedy zacząć ją zbijać.
Gorączka, która nie przekracza 39 °C stymuluje aktywność, ruch i namnażanie się białych krwinek oraz wpływa na zwiększenie produkcji przeciwciał. Okazuje się, że podwyższanie temperatury o jeden stopień powoduje zwiększenie ilości przeciwciał aż o 10%.
Dodatkowo hamuje to namnażanie się bakterii i wirusów, które najlepiej czują się w prawidłowej ciepłocie Twojego ciała. Tym samym, im wyższa temperatura, tym mniej sprzyjające warunki dla nich i coraz mniejsza ilość wielu z nich w Twoim organizmie.
Gorączka ułatwia też transport żelaza do wątroby, dzięki czemu przestaje ono być paliwem dla wzrostu patogenów.
Zwykle reagujemy, gdy na termometrze pojawia się temperatura 38 °C. Nie jest to jednak wskazane, chyba, że bardzo źle się przy tym czujesz. W innym przypadku warto pozwolić, by organizm kontynuował działania obronne, które wymierzone są w przyczynę infekcji.
Co jednak, jeśli temperatura nie przestaje rosnąć i dobije do wspomnianych 39 °C?
Wtedy najlepiej skonsultuj się z lekarzem, który prawdopodobnie zaleci jej zbicie za pomocą środków farmakologicznych. Szczególnie, choć nie tylko, dotyczy to osób starszych, dzieci i kobiet w ciąży.
Jak wrócić do sił po gorączce i przywrócić równowagę w organizmie?
Po spadku gorączki, organizm potrzebuje czasu na regenerację. Ale nie tylko tego, ponieważ w trakcie choroby dochodzi do jego wyczerpania i utraty ważnych składników odżywczych, w tym minerałów i witamin.
Aby przyspieszyć rekonwalescencję i powrót do równowagi, niezbędne jest konkretne wsparcie.
Przede wszystkim pamiętaj o wzmocnieniu organizmu, przyjmując witaminę C. Zwiększa ona aktywność białych krwinek, wspierając w ten sposób Twój układ odpornościowy.
Witamina C jest też silnym przeciwutleniaczem i czynnikiem przeciwzapalnym. Tworząc barierę ochronną, broni Cię tym samym przed kolejnym infekcjami zarówno bakteryjnymi, jak i wirusowymi.
By przyspieszyć jej działanie i skutecznie podnieść jej poziom w organizmie, zwróć uwagę na formę, w jakiej ją przyjmujesz. Jednym z lepszym rozwiązań, jest kroplówka witaminowa.
Jej proporcje i poszczególne składniki, obecne w koktajlu witaminowym, dobiera każdorazowo lekarza, dostosowując je do Twoich potrzeb. Wlewy witaminowe zleca on do chwili, gdy witamina C osiągnie właściwy poziom wysycenia.
W okresie wychodzenia z choroby, ważny jest też odpoczynek oraz odpowiednia ilość snu, których nie powinieneś zaniedbywać, chcąc jak najszybciej nadrobić zaległe obowiązki zawodowe.