Czy wiesz, co zrobić po urazie, gdy już do niego dojdzie?
Niestety wiedza ta zwykle wydaje się zbędna, ponieważ jesteśmy przekonani, że tego rodzaju zdarzenia nas nie dotyczą. Rzeczywistość jednak potrafi zaskoczyć, a do urazu może dojść w najmniej spodziewanych okolicznościach. Dlatego powinieneś znać sposób postępowania, który pomaga zadbać o uszkodzoną część ciała, zanim jeszcze zgłosisz się do lekarza. Zasada PRICE(M) dzięki swojej nazwie, która jest akronimem pierwszych słów w języku angielskim, określających sposób postępowania, jest bardzo łatwa do nauczenia się i zapamiętania. Aby przyniosła spodziewane efekty, powinieneś ją zastosować w ciągu pierwszych 48 godzin po łagodnym lub umiarkowanym urazie.
Co dokładnie oznacza i jakie korzyści ze sobą niesie zasada PRICE(M)?
Zasada PRICE(M) w praktyce
Wiedza na temat tego, co zrobić zaraz po urazie okazuje się bezcenna, gdy dojdzie do skręcenia, stłuczenia, naderwania ścięgien, czy złamania kości w trakcie uprawiania sportu lub innych aktywności. To może się zdarzyć zarówno na siłowni, jak i podczas górskiej wędrówki. Wystarczy nieuważne stanięcie na kamieniu, czy chwila nieuwagi na bieżni, by tego rodzaju zdarzenie stało się Twoim udziałem. A ponieważ to właśnie pierwsze chwile po urazie są bardzo ważne dla całego procesu zdrowienia, umiejętność zabezpieczenia i zadbania o uszkodzoną część ciała, nie powinna być lekceważona.
Przeczytaj także: Siłownia w domu — jakie korzyści ze sobą niesie
Jeśli dotąd nie spotkałeś się z tego rodzaju działaniami, teraz masz szansę to zmienić.
Oto zasada PRICE(M), z którą nie tylko się zapoznaj, ale też postaraj się ją zapamiętać.
P (protection) – ochrona
To jeden z najważniejszych elementów pierwszej pomocy po doznanym urazie. Tak jak potrafisz i na tyle, o ile pozwalają Ci warunki, powinieneś zabezpieczyć uszkodzone miejsce. Najlepiej, gdybyś miał dostęp do apteczki pierwszej pomocy. Niezależnie, czy użyjesz trójkątnych chust, opaski elastycznej, temblaka, czy stabilizatora, pomoże to stworzyć dobre warunki do regeneracji i spowolni rozwój stanu zapalnego w uszkodzonych tkankach.
R (rest) – odpoczynek
Po urazie nie używaj uszkodzonej części. Nie stawaj na nodze i nie opierają się na ręce oraz niczego nie podnoś. Wesprzesz w ten sposób swój organizm, który rozpoczął działania naprawcze i produkcję nowych komórek do zastąpienia tych uszkodzonych. Odpoczynek nie bez powodu jest na drugim miejscu na liście działań, z których składa się zasada PRICE(M). Jeśli już musisz coś zrobić, to nie wychodź poza próg bólu.
I (ice) – chłodzenie
Zimne okłady to jeden ze skuteczniejszych sposobów na złagodzenie obrzęku, który zwykle pojawia się po urazie narządu ruchu. Obkurczone naczynia krwionośne pozwolą też na zmniejszenie bólu, zaczerwienienia i rosnącej temperatury w miejscu urazu. Do schłodzenia miejsca urazu możesz użyć lodu, mrożonki lub specjalnego żelu dostępnego w aptece, który wcześniej powinien być schłodzony w zamrażalniku. Cokolwiek to jest, owiń to w ścierkę lub innych cienki materiał i przyłóż na 15-20 minut. Powtarzaj co 2-3 godziny.
C (compression) – ucisk
Ucisk, podobnie jak schładzanie, ma działanie zmniejszające obrzęk. Owijając miejsce urazu bandażem elastycznym, nie zrób tego za mocno. Ciało poza bandażem nie powinno zmieniać koloru, co świadczyłoby o niedokrwieniu.
Rozpocznij owijanie 15 cm od miejsca uszkodzenia w kierunku od serca do końca kończyny, a następnie w przeciwną stronę, pokrywając bandażem nie więcej, niż połowę wcześniejszego ucisku.
E (elevation) – uniesienie kończyny
To istotny element, który niesie wiele korzyści w przypadku uszkodzenia kończyny. Uniesienie jej powyżej poziomu serca pomoże obniżyć ciśnienie krwi w miejscu urazu. To zaś ograniczy postępującą opuchliznę i przyspieszy procesy regeneracyjne. Tego typu działanie stosuj w miarę możliwości w dzień oraz w trakcie nocnego odpoczynku.
M (medication), czyli leczenie
W zależności od stopnia doznanego urazu niezbędne może się okazać wdrożenie odpowiedniego leczenia. To może być przyjmowanie leków, między innymi przeciwzapalnych, przepisanych przez lekarza lub zabiegi zaordynowane przez fizjoterapeutę.
Kiedy zgłosić się do lekarza po doznanym urazie?
Choć zasada PRICE(M) to dobry sposób na zabezpieczenie uszkodzonego ciała i wsparcie Twojego organizmu w uruchomionych procesach naprawczych, to nie zawsze okazuje się wystarczające. Jeśli mimo Twoich działań i upływającego czasu Twój stan zdrowia się nie poprawia, a nawet ulega pogorszeniu, skonsultuj się z ortopedą lub lekarzem pierwszego kontaktu. Zrobienie odpowiednich badań pozwoli mu określić zakres uszkodzeń, do których doszło. Może się bowiem okazać, że uraz jest poważniejszy, niż wskazywały na to pierwsze objawy. Dlatego nie zwlekaj z wizytą, by nie doszło do groźniejszych powikłań.
Źródło i inspiracja