Badania krwi są jednymi z podstawowych, gdy chodzi o diagnostykę wielu chorób i procedur medycznych związanych z zabiegami. A na pytanie o to, jak często robić badania krwi, odpowiedź jest dość prosta i brzmi: raz w roku, o ile inaczej nie zaleci lekarz.
To sytuacje, gdy Twój stan zdrowia jest dobry, a badanie wykonujesz głównie w celach profilaktycznych. A warto to robić z kilku powodów.
Częstotliwość badań krwi – dlaczego nie tylko ona jest najważniejsza?
Musisz wiedzieć, że Twoja krew zmienia skład i obraz zawsze, gdy w organizmie pojawia się jakakolwiek choroba. Niezależnie, czy to stan zapalny, wirusy, bakterie i grzyby, nie ukryją się, gdy zbadasz krew. Co więcej, możesz je namierzyć zanim jeszcze zauważysz objawy zewnętrzne.
Dzięki badaniu krwi:
- w porę zareagujesz na możliwość pojawienia się zmian miażdżycowych,
- dowiesz się, czy nie masz anemii,
- zapobiegniesz pojawieniu się lub rozwojowi cukrzycy,
- odkryjesz, czy masz problem z tarczycą,
- skontrolujesz pracę swoich nerek,
- dowiesz się o ukrytych stanach zapalnych,
- sprawdzić poziom elektrolitów,
- upewnisz się, czy nie masz HIV.
A to tylko najważniejsze korzyści, jakie niesie ze sobą morfologia, dlatego jeśli dotąd jej nie robiłeś, wykonaj w najbliższym czasie. Zapisz datę i ponów po roku, by mieć pod kontrolą to, co dzieje się w Twoim organizmie i móc odpowiednio wcześnie zareagować.
Badania krwi — czego możesz się z nich dowiedzieć
Ten prosty zabieg, który pozwala na zbadanie Twojej krwi, pomaga zarówno ocenić aktualne funkcjonowanie organizmu, jak i jego reakcję na prowadzone leczenie oraz rozwój choroby. Przy okazji lekarz może odkryć stany zapalne i zmiany zwiastujące pojawienie się różnych schorzeń, zanim dadzą o sobie znać przez odczuwalne objawy. Dzięki temu może zapobiec rozwojowi choroby lub zmniejszyć ryzyko jej pojawienia się i zaburzenia równowagi w organizmie.
Morfologia
To najbardziej podstawowe i bardzo często wykonywane badanie krwi, z którym możesz się spotkać. Z jego pomocą można określić między innymi stężenie hemoglobiny transportującej tlen do komórek oraz liczbę białych krwinek, czerwonych krwinek i płytek krwi.
To nie wszystko. Lekarz na podstawie wyników sprawdza niedobory żelaza, witaminy B12 oraz kwasu foliowego. Wzrost liczby białych krwinek może świadczyć o stanie zapalnym lub infekcji. Natomiast większa liczba płytek krwi to oznaka przewlekłego zakażenia lub zaburzenia pracy szpiku kostnego.
Glikemia
Te badania krwi pomagają ocenić poziom glukozy we krwi. Regularne badanie glikemii pozwala odpowiednio wcześnie rozpoznać cukrzycę, a później pomaga w kontroli jej leczenia.
Profil lipidowy
Sprawdzenie poziomu cholesterolu oraz trójglicerydów, z uwzględnieniem poszczególnych frakcji pomaga określić stan gospodarki lipidowej. Tym samym lekarz może ocenić ryzyko miażdżycy i jej możliwych powikłań w postaci zawału serca i udaru mózgu.
Pierwsze badania profilu lipidowego powinno się wykonywać w wieku 20 lat. Natomiast co roku powinni je wykonywać mężczyźni, którzy skończyli 45 lat oraz kobiety po 50. roku życia.
Próby wątrobowe
Wątroba pełni wiele ważnych funkcji w organizmie, a od jej stanu zależą kluczowe procesy zachodzące w całym ciele. Zbadanie enzymów wątrobowych pozwala sprawdzić, czy nie doszło do zaburzenia gospodarki tłuszczowej. Można się z nich też dowiedzieć, czy nie chorujesz na cukrzycę lub wirusowe zapalenie wątroby typu B i C. Badania krwi z oznaczeniem prób wątrobowych lekarz może też zlecić w przypadku diagnozowania kamicy pęcherzykowej lub przewodowej.
Koagulogram
Badania krwi, a dokładnie krzepliwości krwi zlecane są w sytuacji, gdy doszło do krwawienia z układu pokarmowego lub kobieta cierpi na bardzo obfite miesiączki.
Dzięki temu badaniu lekarz wie, w jakim tempie zachodzi proces krzepnięcia oraz na którym etapie pojawił się problem.
Hormony tarczycy
Przy podejrzeniu tarczycy lekarz zleca badania krwi przesiewowe, z których pomocą sprawdza poziom TSH, czyli tyreotropiny. W późniejszym okresie może zdecydować o zbadaniu też trójodotyroniny i tyroksyny.
Badanie ukierunkowane na hormony tarczycy lekarz może zlecić w przypadku kobiet w ciąży lub ciążę planujących. Wskazane jest też u osób, które szczególnie narażone są na stres.
Odczyn Biernackiego i białko C-reaktywne
Gdy lekarz podejrzewa stan zapalny w organizmie, potwierdzeniem diagnozy mogą być badania krwi, w których sprawdzany jest odczyn Biernackiego oraz białko C-reaktywne.
Wyniki pomagają też monitorować proces leczenia oraz rozwój choroby w organizmie.
Gdy chory przyjmuje antybiotyki z powodu infekcji bakteryjnej, obniżony poziom CRP potwierdzi prawidłowy dobór leków i zmniejszenie stanu zapalnego w organizmie.
Z kolei podwyższone CRP może wskazywać na chorobę autoimmunologiczną, pasożyty, infekcje wirusowe i grzybicze oraz choroby układu krążenia.
Podstawowe oznaczenia i normy w badaniu krwi
Biorąc do ręki wyniki morfologii, w pierwszej chwili możesz nie wiedzieć, czy wszystko jest w porządku, czy może są powody do niepokoju. Zamiast szukać informacji w Internecie, ostateczną interpretację pozostaw lekarzowi prowadzącemu.
Oto podstawowe oznaczenia i normy:
HCT – hematokryt
Wskazuje na objętość, jaką we krwi stanowią erytrocyty, czyli czerwone krwinki. Przekroczone normy mogą świadczyć o odwodnieniu lub zbytnim zagęszczeniu krwi, zaś niedobór o niedokrwistości.
Normy:
- dla mężczyzn: 40-54%
- dla kobiet: 35-45%.
HGB – hemoglobina
Do jej najważniejszych i podstawowych funkcji należy udział w transporcie tlenu i części dwutlenku węgle, który jest produktem ubocznym oddychania. Choć sam wynik poziomu hemoglobiny nie jest wystarczający do postawienia diagnozy, to w połączeniu z niskim poziomem czerwonych krwinek, może wskazywać na anemię. Zbyt wysoki poziom może sugerować choroby płuc.
Normy:
- dla mężczyzn: 14-18 g/dl,
- dla kobiet: 12-16 g/dl,
RBC – erytrocyty
Czerwone krwinki odpowiadają za przenoszenie tlenu, który pobierają z naczyń pęcherzyków płucnych i dostarczają do wszystkich części organizmu. Elementem sprzyjającym jest hemoglobina, która zawiera związek umożliwiający oddanie tlenu w odpowiednich warunkach.
Nieprawidłowe wyniki mogą świadczyć o nadkrwistości lub anemii.
Norma: 4,2-6 mln/ul
WBC – leukocyty
Krwinki białe pełnią funkcje obronne w organizmie, chroniąc go przed bakteriami i wirusami. Jeśli wynik odbiega od normy, może to wskazywać na procesy zapalne, zakażenia, nowotwory krwi lub uszkodzenia szpiku kostnego.
Norma: 4-10 tys./ul
PLT – trombocyty
Płytki krwi, odgrywają ważną rolę w procesie krzepnięcia krwi i skurczu naczyń krwionośnych. Brak normy stwierdza się np. w chorobach szpiku kostnego czy w chorobach śledziony. Przekroczenie normy może, ale nie musi wskazywać na stany zapalny, duży wysiłek fizyczny i niedobór żelaza. Zbyt niski poziom płytek krwi objawia się trombocytopenią oraz łatwą skłonnością do krwawień.
Norma: 140-440 tys./ul
Choć wiesz już, jak często należy robić badania krwi, to w sytuacji zaburzonej równowagi w Twoim organizmie, ta częstotliwość może być większa. O tym, kiedy i jakie badania powinieneś wykonywać w stanie choroby lub przed zabiegami szpitalnymi, decyduje lekarz prowadzący. Każde badanie pomaga zmniejszyć ryzyko pojawienia komplikacji w trakcie zabiegu i powikłań po jego zakończeniu.
Badania krwi pozwalają też monitorować stan zdrowia pacjenta w okresie zdrowienia.
To wszystko sprawia, że trudno dziś wyobrazić sobie diagnostykę medyczną bez tego rodzaju badań. Dlatego też lekarze tak często z nich korzystają. Wiedzą bowiem, że im dokładniejszą diagnozę postawią, tym lepiej będą mogli zaplanować proces leczenia, który tym samym będzie bardziej skuteczny.
Źródło:
www.doz.pl/czytelnia/