Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?
Wykonywanie badań profilaktycznych jest bardzo ważne dla utrzymania zdrowia i zapobiegania chorobom. Regularne badania profilaktyczne pozwalają na wczesne wykrycie chorób, co z kolei zwiększa szanse na szybkie i skuteczne leczenie. Im wcześniej zostanie wykryta choroba, tym większe są szanse na wyleczenie lub ograniczenie jej postępu. Pamiętaj, że wykonywanie badań profilaktycznych powinno być uzupełnione o zdrowy tryb życia i odpowiednią dietę. Regularna aktywność fizyczna, unikanie palenia tytoniu i spożywanie zdrowej, zróżnicowanej diety również przyczyniają się do utrzymania dobrego zdrowia i zapobiegania chorobom. Zapoznaj się z wpisem i sprawdź jakie badania krwi warto zrobić. Zachęcamy również do zapoznania się z naszą ofertą, znajdziesz tu wszystko czego potrzebujesz.
Jakie badania krwi warto zrobić przynajmniej raz w roku?
- Morfologia krwi,
- lipidogram,
- glikemia,
- badanie poziomu TSH,
- OB i CRP,
- próby wątrobowe.
Morfologia krwi
Badanie morfologii krwi, zwane również morfologią krwi obwodowej, jest rutynowym testem laboratoryjnym, który służy do oceny ilości i jakości poszczególnych elementów krwi, takich jak czerwone krwinki, białe krwinki i płytki krwi. To podstawa, od której należy zacząć. Dzięki temu badaniu lekarz ocenia ogólną kondycję organizmu oraz podejmuje dalszą diagnostykę w kierunku konkretnych schorzeń i dolegliwości. Wyniki badania mogą dostarczyć informacje na temat liczby i wielkości czerwonych krwinek, liczby i typów białych krwinek, liczby płytek krwi oraz innych parametrów, takich jak stężenie hemoglobiny.
Morfologia krwi może zostać również wykonana z rozmazem. Przygotowanie rozmazu krwi polega na umieszczeniu kropli krwi na szkiełku obiektywowym, a następnie rozsmarowaniu jej na całej powierzchni szkiełka za pomocą drugiego szkiełka zwierającego pod kątem około 30 stopni. Po przygotowaniu rozmazu szkiełko jest barwione specjalnymi barwnikami, co umożliwia dokładną ocenę kształtu i wielkości poszczególnych elementów krwi. Niewątpliwie jest to badanie krwi jakie warto zrobić w trosce o swoje zdrowie. Zazwyczaj jest pierwszym krokiem w kierunku rozpoczęcia poszerzonej diagnostyki.
Lipidogram
To badanie krwi, które pozwala na ocenę poziomu różnych frakcji lipidów we krwi, w tym cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), cholesterolu HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) oraz triglicerydów. Badanie lipidogramu jest ważne, ponieważ poziom cholesterolu i innych lipidów we krwi jest jednym z czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Takich jak miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał serca czy udar mózgu. Z tego względu, jeśli poziom cholesterolu lub innych lipidów jest zbyt wysoki, konieczna może być zmiana stylu życia lub leczenie farmakologiczne. Procedura polega na pobraniu krwi na czczo, a następnie przeprowadzeniu analizy biochemicznej. Umożliwia ona dokładne określenie poziomu cholesterolu, triglicerydów oraz frakcji lipoprotein w surowicy krwi. Wynik lipidogramu interpretowany jest zazwyczaj w kontekście innych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak palenie papierosów, nadwaga, cukrzyca czy wysokie ciśnienie krwi.
Badania krwi – glikemia
Glikemia to poziom glukozy we krwi, czyli ilość cukru, którą transportujemy w naszej krwi. Jest niezmiernie ważnym wskaźnikiem dla organizmu, ponieważ glukoza stanowi podstawowe źródło energii dla komórek naszego organizmu, w tym dla mózgu.
Poziom glikemii mierzymy na czczo lub po posiłku. Glikemia na czczo to poziom glukozy mierzony co najmniej po 8-godzinnej przerwie od jedzenia. Wynik ten jest najczęściej wyrażany w miligramach na decylitr (mg/dl) lub milimolach na litr (mmol/l). Normalny poziom glikemii na czczo wynosi zwykle między 70 a 100 mg/dl (3,9-5,6 mmol/l).
Glikemię po posiłku mierzymy około 2 godziny po spożyciu posiłku i wynosi zwykle pomiędzy 70 a 140 mg/dl (3,9-7,8 mmol/l). W przypadku cukrzycy, poziom glikemii może być zbyt wysoki (hiperglikemia) lub zbyt niski (hipoglikemia) i wymaga leczenia.
Badanie krwi na poziom glikemii jest ważne, ponieważ pozwala na wykrycie zaburzeń gospodarki węglowodanowej, takich jak cukrzyca, hipoglikemia czy insulinooporność. Kontrolowanie poziomu glikemii jest ważne również dla osób z cukrzycą, ponieważ pozwala na kontrolowanie choroby i unikanie powikłań.
Badanie poziomu TSH
Badanie poziomu TSH mierzy ilość hormonu tyreotropowego (TSH) we krwi. TSH jest hormonem produkowanym przez przysadkę mózgową i reguluje produkcję hormonów tarczycy. Wysoki poziom TSH może wskazywać na niedoczynność tarczycy, podczas gdy niski poziom TSH może sugerować nadczynność tarczycy.
Oprócz diagnozowania chorób tarczycy, takich jak niedoczynność lub nadczynność tarczycy, może być również stosowane do monitorowania skuteczności leczenia chorób tarczycy lub w przypadku podejrzenia niedoczynności przysadki mózgowej.
Dodatkowo przy badaniu poziomu TSH oznaczane są także tzw. wolne hormony, w badaniach FT3 i FT4, których wartości powinny zawsze być oceniane przez lekarza łącznie z wynikiem stężenia TSH.
Nie bez powodu jest to badanie krwi jakie warto zrobić co roku. Nieprawidłowe funkcjonowanie tarczycy może być przyczyną m.in. wahań masy ciała, uczucia zmęczenia, zaburzeń pamięci i koncentracji czy problemów z płodnością.
OB i CRP
OB (odczyn Biernackiego) i CRP (białko C-reaktywne) to dwa popularne badania laboratoryjne krwi. Pozwalają na ocenę poziomu stanu zapalnego w organizmie. Mierzy szybkość opadania krwinek czerwonych w probówce w ciągu jednej godziny. W przypadku stanu zapalnego, białka zapalne powodują, że krwinki czerwone szybciej opadają, co skutkuje wyższą wartością OB. Badanie to może być pomocne w diagnozowaniu chorób zapalnych, takich jak choroba reumatyczna, choroby zakaźne, czy choroby autoimmunologiczne.
CRP to białko produkowane przez wątrobę w odpowiedzi na stan zapalny. Jego poziom we krwi szybko wzrasta w ciągu kilku godzin od wystąpienia stanu zapalnego. Badanie poziomu CRP stosujemy jako marker zapalenia. Wysoki poziom CRP sugeruje obecność infekcji, chorób autoimmunologicznych, chorób serca, chorób naczyń, a także nowotworów.
Próby wątrobowe
To grupa badań laboratoryjnych, które pozwalają na ocenę funkcjonowania wątroby i identyfikację potencjalnych uszkodzeń lub chorób tego narządu.
ALT (alanina aminotransferaza) – enzym obecny głównie w komórkach wątroby, a także w mniejszych ilościach w innych narządach. Podwyższony poziom ALT we krwi może wskazywać na uszkodzenie lub chorobę wątroby, takie jak zapalenie wątroby, stłuszczenie wątroby lub marskość.
AST (asparagina aminotransferaza) – podobnie jak ALT, jest enzymem obecnym w komórkach wątroby i innych narządach. Podwyższony poziom AST we krwi również może wskazywać na choroby wątroby, ale może także świadczyć o uszkodzeniu mięśni, serca lub nerek.
Bilirubina – związana z produkcją i wydalaniem żółci, jest produktem rozkładu hemoglobiny. Wysoki poziom bilirubiny we krwi może wskazywać na choroby wątroby, ale również na problemy z układem krwiotwórczym.
Czy tylko badania krwi są istotne? Badanie ogólne moczu
To rutynowe badanie laboratoryjne, które polega na ocenie fizycznych i chemicznych właściwości moczu. Badanie to pozwala na ocenę funkcjonowania układu moczowego i wykrycie ewentualnych zaburzeń w jego pracy. W trakcie badania lekarz ocenia:
- Wygląd – ocena barwy, klarowności, obecności osadu lub innych zanieczyszczeń w moczu.
- pH – określenie kwasowości lub zasadowości moczu.
- Gęstość – określenie stężenia moczu.
- Glukoza – wykrycie obecności cukru w moczu, co może wskazywać na cukrzycę lub inne problemy metaboliczne.
- Białko – wykrycie obecności białka w moczu, co może wskazywać na choroby nerek lub inne problemy zdrowotne.
- Kreatynina – ocena poziomu kreatyniny we krwi, co pozwala na ocenę funkcjonowania nerek.
- Ketony – wykrycie obecności ketonów w moczu, co może wskazywać na problemy metaboliczne, takie jak cukrzyca lub choroba ketonowa.
Badanie ogólne moczu jest jednym z podstawowych badań diagnostycznych, które pomagają lekarzowi w ocenie stanu zdrowia pacjenta i wykryciu ewentualnych chorób lub zaburzeń. Badanie to może być przeprowadzane jako rutynowe badanie kontrolne, a także w celu diagnostyki i monitorowania chorób nerek, dróg moczowych, cukrzycy oraz innych chorób metabolicznych. Pamiętaj o tym badaniu i wykonuj go profilaktycznie przynajmniej co 2-3 lata, a powyżej 55. roku życia corocznie.