Przewlekły stres to nie to samo, co zwykły stres, znany człowiekowi od pokoleń.
Zanim zaczniesz uciekać przed zagrożeniem lub stoczysz walkę, w Twoim organizmie zajdzie wiele różnych reakcji fizjologicznych. To naturalny i bardzo złożony proces, który pomógł gatunkowi ludzkiemu przetrwać od początku jego istnienia. To właśnie stres pomaga mierzyć się codziennymi wyzwaniami oraz osiągać wyznaczone cele osobiste i zawodowe.
W reakcji na stresory, pobudzony układ współczulny wyrzuca adrenalinę i noradrenalinę. Zwiększa się tętno, przyspiesza oddech, rozszerzają się źrenice oraz zwężają naczynia krwionośne w skórze i trzewiach, by więcej jej dotarło do serca i mięśni. Wszystko po to, byś był gotów na reakcję — zdążył uciec lub zwyciężył w walce. Gdy jest już po wszystkim, Twój organizm wraca do równowagi.
Co jednak, jeśli każdego dnia nieustannie czymś się stresujesz?
Dobry stres i zły stres — co to takiego
Gdy się stresujesz, na pewien czas zaburzona zostaje równowaga psychiczna i fizyczna w Twoim organizmie. Może to wpływać na Ciebie pozytywnie lub negatywnie. Oznacza to, że możesz doświadczać eustresu lub dystresu.
Eustres
Pozytywnie pobudzony, podekscytowany tym, co Cię czeka i co masz do zrobienia, możesz odczuwać eustres, czyli inaczej dobry stres. Pomaga Ci on poradzić sobie z wyzwaniami, które uważasz za ważne i ciekawe. Zmobilizowany i skupiony masz dzięki temu większe szanse na osiągnięcie celu.
Dystres
Istnieje też zły stres, który zamiast pobudzać, paraliżuje i ogranicza Twoje naturalne zdolności do radzenia sobie z trudnymi sytuacji. Zamiast ekscytacji, czujesz lęk, napięcie i drżenie oraz ścisk w żołądku, a umysł często nie jest w stanie przypomnieć sobie najprostszych informacji.
Przewlekły stres — jak rozpoznać, że w nim żyjesz
Natłok spraw i obowiązków sprawia, że w możesz w nieskończoność odkładać regenerujący odpoczynek i tym samym lekceważyć pierwsze objawy przewlekłego stresu. Jedną z częstszych pułapek, w które wpadają zestresowane i przeciążone osoby, jest przekonanie, że jeśli tylko uporają się z tym, co mają do zrobienia, to w końcu odpoczną. Niestety każdego dnia pojawiają się nowe wyzwania, obowiązki i zadania, które zdają się nie mieć końca. Jedynym sposobem, by wyskoczyć z tej rozpędzonej karuzeli, jest znalezienie czasu na odpoczynek każdego dnia.
Co powinno Ci do tego skłonić?
Przewlekły stres może dawać objawy w postaci:
- huśtawki nastrojów od frustracji i rozdrażnienia po zniechęcenie i apatię,
- lęków,
- problemów ze snem,
- trudności z pamięcią i koncentracją,
- nerwicy,
- zaburzeń pracy układu:
- trawiennego — zgagi, niestrawności, choroby wrzodowej,
- krążenia — kołatania serca, wzrostu ciśnienia, ryzyka choroby wieńcowej i zawału serca,
- osłabienia naturalnej odporności organizmu i coraz częstszego zapadania na różnego rodzaju infekcje,
- spadku libido,
- bólu głowy i w klatce piersiowej.
Każdy organizm może też w inny, specyficzny sposób reagować na przewlekły stres, co prowadzi do dodatkowych problemów zdrowotnych.
Jak przewlekły stres wpływa na organizm człowieka?
Oprócz problemów psychicznych i emocjonalnych w postaci lęków, w tym ataków paniki, depresji, zaburzeń snu, fobii społecznych, nerwic, czy wypalenia zawodowego, przewlekły stres destrukcyjne działa też na ciało fizyczne.
Brzuch kortyzolowy
Zwany też brzuchem stresowym jest jednym z poważniejszych skutków przewlekłego stresu. Nieustanne wyrzuty adrenaliny jako reakcja na działanie stresorów połączone ze wzrostem produkcji kortyzolu, zwiększają ilość glukozy we krwi, co na dłuższą metę pobudza ciało do produkcji insuliny. To zaś prosta droga do cukrzycy i otyłości.
Poza tym zbyt duża ilość kortyzolu powoduje odkładanie się trzewnej tkanki tłuszczowej wokół narządów wewnętrznych, trudnej do zredukowania i bardzo niebezpiecznej.
Wpływ stresu na układ hormonalny
Przewlekły stres nie pozostaje bez wpływu na układ dokrewny, co może skutkować zaburzeniami hormonalnymi i osłabieniem układu odpornościowego. Z kolei wysoki kortyzol, czyli hormon stresu, utrzymujący się przez długi czas to zwiększone ryzyko zmian metabolicznych i wystąpienia cukrzycy oraz otyłości.
Przewlekły stres a układ ruchu
Przewlekły stres możesz odczuć również w postaci różnych dolegliwości ze strony układu ruchu. To może być:
- sztywność w okolicy szyi i karku,
- ból krzyża,
- sztywne i napięte mięśnie oraz ścięgna,
- przeciążone stawy,
- ból mięśni.
Dodatkowym skutkiem mogą być migreny i bóle głowy związane z powyższymi objawami przewlekłego stresu.
Układ pokarmowy a przewlekły stres
Zbyt wysoki poziom kortyzolu jako konsekwencja przewlekłego stresu zmniejsza przepływ krwi w jelitach oraz oddziałuje na wydzielanie soków trawiennych i enzymatycznych w żołądku. Problemy z układem pokarmowych spowodowane przez przewlekły stresem możesz odczuwać w postaci zarówno biegunek, jak i zaparć, zgagi, wzdęć, a nawet wrzodów żołądka.
To wszystko może stać się Twoim udziałem, jeśli nie zaczniesz obniżać poziomu stresu i nie zmienisz stylu swojego życia. Im wcześniej to zrobisz, tym mniejszych problemów zdrowotnych doświadczysz. Zacznij od prostych technik radzenia sobie ze stresem, zwiększ ilość regularnej aktywności fizycznej lub skorzystaj z konsultacji w zakresie zdrowego stylu życia.