Osteomalacja to choroba, na której pojawienie się bardzo duży wpływ ma niski poziom witaminy D w Twoim organizmie. Ta zaś pełni wiele funkcji, a jej niedobory mogą skutkować poważnymi problemami zdrowotnymi. Warto o tym wiedzieć, ponieważ zaniedbania suplementacji, niezdrowa dieta i rzadkie wystawianie swojego ciała na działanie promieni słonecznych może objawić się między innymi w postaci osteomalacji.
Co kryje się pod tym pojęciem? Jakie są przyczyny tej choroby? Jak ją leczyć i co robić, by skutecznie jej zapobiegać?
Dlaczego witamina D jest taka ważna?
Zanim powiemy więcej na temat choroby kości, słów kilka o samej witaminie D, która jest z nią ściśle związana.
Witamina D to tak naprawdę:
- witamina D2 (ergokalcyferol) pozyskiwana z diety i syntetyzowana przez rośliny,
- witamina D3, którą możesz pozyskać drogą syntezy skórnej pod wpływem słonecznego promieniowania UVB w wybranych miesiącach w ciągu roku.
Gdy te dwie nieaktywne formy witaminy trafią do Twojego organizmu, są hydroksylowane w nerkach i wątrobie. Skutkuje to powstaniem nieaktywnej formy magazynującej (25-hydroksywitamina D) i biologicznej hormonalnej postaci witaminy D3, kontrolowanej przez organizm (1,25-dihydroksycholekalcyferol, czyli kalcytriol).
Witamina D3 nie tylko pomaga uregulować ciśnienie tętnicze i stanowi naturalną profilaktykę nowotworów. Wywiera też wpływ na prawidłowe funkcjonowanie gospodarki kostnej. Działanie metaboliczne kalcytriolu polega między innymi na pobudzeniu osteoklastów, czyli komórek kościogubnych. To sprawia, że jony wapnia i fosforanów lepiej wchłaniają się w jelitach i w nerkach oraz aktywują się z depozytów kostnych. Zwiększa się stężenie jonów wapnia w osoczu krwi.
Co to jest osteomalacja?
Gdy kości nie zostaną dostatecznie wysycone wapniem, tracą swoją naturalną wytrzymałość. Zaczynają też być podatne na uginanie się pod wpływem ciężaru ciała i zmieniają kształt. To najważniejsze objawy metabolicznej choroby kości o nazwie osteomalacja.
Kluczowy wpływ na doprowadzenie do osłabienia kości ma zbyt niski poziom witaminy D w organizmie, co z kolei zaburza stężenie fosforanów i wapnia. Gdy zbyt rzadko przebywasz na słońcu, Twoja dieta jest uboga w produkty dostarczające witaminę D i nie dbasz o suplementację witaminy D, jej poziom spada, co skutkuje coraz gorszym wchłanianiem wapnia i pociąga za sobą niedobór fosforanów.
Oprócz zaniedbań prowadzących do obniżenia poziomu witaminy D w Twoim organizmie przyczyną jej niedoborów może też być zaburzenie wchłaniania z przewodu pokarmowego. Często tego typu objawy towarzyszą chorobie Leśniowskiego-Crohna, przewlekłemu zapaleniu trzustki, zespołom złego wchłaniania, czy też schorzeniom wątroby (np. poalkoholowej marskości).
Inną przyczyną braków witaminowych są zaburzenia hydroksylacji witaminy D w wątrobie i nerkach. Powoduje to zmniejszenie przekształcenia witaminy D w jej aktywną postać, czyli kalcytriol.
Jakie objawy wskazują na osteomalację?
Twoją uwagę w pierwszej kolejności powinien zwrócić ból kości w różnych częściach ciała i ich wrażliwość na ucisk. Zwykle towarzyszy temu szybkie męczenie się mięśni. Do innych objawów, które mogą wskazywać na początki osteomalacji, należą trudności przy wstawaniu z krzesła, chodzeniu po schodach i zauważalny kołyszący, kaczy chód.
Z czasem nogi zaokrąglają się i powoli przybierają kształt liter O. Postępuje też zniekształcenie kości miednicy, klatki piersiowej, kręgosłupa i kości długich. Rośnie też podatność na pękanie kości i złamania niskoenergetyczne.
Dodatkowym zaburzeniem spowodowanym niedoborem wapnia, a które może się pojawić, jest tężyczka hipokalcemiczna. Wstępnie rozpoznasz ją po drętwieniu, mrowieniu, nieprawidłowemu czuciu w okolicach ust oraz w kończynach.
Gdy tylko zauważysz pierwsze niepokojące objawy osteomalacji, zgłoś się do lekarza. Nie czekaj, aż choroba przejdzie w stan zaawansowany. Dzięki temu, że nie pojawia się ona z dnia na dzień i potrzebuje czasu, by mocno osłabić Twoje kości, możesz w porę zapobiec jej rozwojowi.
Osteomalacja — na czym polega leczenie
Jeśli główną przyczyną osteomalacji jest niedobór witaminy D w organizmie, leczenie zachowawcze polega na jej uzupełnieniu specjalnie dobranymi preparatami doustnymi lub w postaci kroplówki witaminowej, na przykład Amino Shot. Lekarz może też zlecić suplementacje preparatami zawierającymi wapń.
Choć zwykle niedobór fosforanów ustępuje po przywróceniu prawidłowego poziomu witaminy D, to zdarza się, że to właśnie braki tych pierwszych są główną przyczyną osteomalacji. Wówczas lekarz oprócz zastosowania leczenia głównej przyczyny braku fosforanów, może zalecić Ci przyjmowanie ich w większej ilości w ramach diety bogatej w mleko i jego przetwory.
Tego typu działania zwykle okazują się wystarczające, byś w ciągu pół roku wrócił do pełnego zdrowia. Oczywiście na skuteczność terapii bardzo duży wpływ ma etap rozwoju choroby, kiedy została ona zdiagnozowana. Im szybciej to nastąpi, tym rokowania są lepsze.
Osteomalacja może okazać się bardzo groźna w skutkach. Na szczęście możesz skutecznie zapobiegać zarówno jej pierwszemu pojawieniu się, jak i nawrotom. W drugim przypadku regularnie kontroluj poziom witaminy D w organizmie. W razie stwierdzenia niedoborów, uzupełniaj je w zalecony przez lekarza sposób. By jednak do tego nie dopuścić, wraz z korzystaniem z kąpieli słonecznych w okresie od kwietnia do września i dbaniu o bogatą w witaminę D dietę, profilaktycznie warto przyjmować dobrej jakości preparaty witaminy D, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Suplementacja całoroczna wskazana jest u osób, które unikają słońca oraz tych powyżej 65. roku życia.
Źródło:
https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/142779,osteomalacja
https://wylecz.to/hormony/zespol-albrighta-rzekoma-niedoczynnosc-przytarczyc/